แค่ในปี พ.ศ. 2560 เองก็มีระบบปัญญาประดิษฐ์ที่ทำงานผิดพลาดแบบทั้งตลกขบขันไปจนถึงเรื่องประเด็นซีเรียสคอขาดบาดตายไปเลยก็มี เมื่อปลายปีที่ผ่านมาทางเว็บไซต์ Synced ในต่างประเทศได้ทำการประมวลข่าว "10 AI Failures in 2017" หรือ 10 ความผิดพลาดล้มเหลวของระบบปัญญาประดิษฐ์ที่เกิดขึ้นในปี 2560 ซึ่งใน 10 ความผิดพลาดนี้ผู้เขียนยกตัวอย่างมา 4 ความล้มเหลวของปัญญาประดิษฐ์ในปีที่แล้ว ความผิดพลาดเรื่องแรกก็คือ การปลดล็อกระบบปัญญาประดิษฐ์เฟซไอดีบนมือถือไอโฟนสิบ บริษัท Bkav ในประเทศเวียดนามสามารถสร้างหน้ากากมาหลอกให้เฟซไอดีปลดล็อกไอโฟนได้เป็นที่เรียบร้อย

ความล้มเหลวของปัญญาประดิษฐ์เรื่องที่สี่เป็นปัญญาประดิษฐ์ของบริษัทกูเกิล ที่เข้าใจผิดมองปืนไรเฟิลเป็นเฮลิคอปเตอร์ เรื่องนี้เกิดจากนักวิจัของสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ หรือเอ็มไอที(MIT) ได้ทดสอบระบบ Cloud Vision API ของกูเกิลด้วยการปรับแต่งภาพปืนไรเฟิล เพื่อให้ระบบดังกล่าวมองผิดพลาดว่า ภาพนี้เป็นเฮลิคอปเตอร์ ครั้งนี้ไม่ใช่เป็นการพัฒนาสร้างระบบเพื่อเอาไปใช้แบบทั่วๆ ไป แต่เป็นการสร้างระบบเพ่อเอามาทดสอบตัวปัญญาประดิษฐ์เอง ซึ่งก็ทำให้ปัญญาประดิษฐ์ตัวดังของบริษัทกูเกิลถึงกับทำงานผิดพลาดกันเลยทีเดียว

ผู้เขียนอยากลองวิเคราะห์ดูว่าอะไรคือเหตุผลที่ผลักดันให้สหรัฐอเมริกาจำเป็นต้องเดินหน้ารุกคืบจีนอย่างต่อเนื่องเช่นนี้ แม้ว่าจะมีหลายสาเหตุแต่ในที่นี้ผู้เขียนขอกล่าวถึง 2 ประเด็นหลักๆ คือ ประเด็นแรก เรื่องการขาดดุลการค้า เพราะเป็นที่รู้กันดีว่าประเทศจีนเป็นเสมือนโรงงานของโลก ที่บริษัทหรือแบรนด์ผู้ผลิตสินค้า วัสดุ อุปกรณ์ต่างๆ ให้ความสนใจมาลงทุนตั้งโรงงานเป็นจำนวนมาก ด้วยเหตุผลที่ว่าต้นทุนค่าแรงการผลิตที่ถูกมากนั่นเอง ส่งผลให้จีนมีการจ้างงานต่างๆ เกิดขึ้นภายในประเทศมากมาก เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่องและก้าวกระโดดมากในช่วงต้นศตวรรษที่ 21

อีกหนึ่งประเด็นที่ผู้เขียนเชื่อว่าเป็นแรงผลักดันสำคัญที่ทำให้สหรัฐอเมริกาออกมาใช้มาตรการกดดันจีน คือ เรื่องของข้อมูลขนาดใหญ่ ซึ่งการมีข้อมูลขนาดใหญ่อยู่ในมือถื่อว่าเป็นเรื่องที่ดีมากๆ ในแง่ของการนำข้อมูลขนาดใหญ่นี้ไปศึกษาวิเคราะห์เพื่อสร้างระบบปัญญาประดิษฐ์ที่ฉลาดล้ำได้

เมื่อเอาจุดแข็งของจีนทุกข้อมาประมวลเข้าด้วยกัน ทั้งกำลังการผลิตที่โดดเด่นระดับโลก สินค้าเน้นปริมาณหรือสินค้านวัตกรรม ทั้งความสามารถในการเก็บรวบรวม "ข้อมูลขนาดใหญ่" สำหรับระบบปัญญาประดิษฐ์ที่ดูจะทางสะดวกกว่าชาติฝั่งตะวันตกมากนัก และทั้งจำนวนงานวิจัยด้านปัญญาประดิษฐ์ที่ ณ ตอนนี้จีนก็ยืนหนึ่งในโลกได้แล้ว ไม่น่าแปลกใจที่สหรัฐอเมริกาจะออกมาพยายามสกัดกั้นสิ่งเหล่านี้ ก่อนที่จุดแข็งเหล่านี้ของจีนจะส่งผลกระทบกับสหรัฐอเมริกาในระดับที่มากเกินกว่าจะกลับมาแก้ไขอะไรได้

ผู้เขียนจะขอเสนอตัวอย่างของรูปแบบการศึกษาที่น่าสนใจจากต่างประเทศ ซึ่งแน่นอนว่าเกี่ยวกับเทคโนโลยีและไอที เป็นเรื่องของ AltSchool เรียกเป็นภาษาไทยว่า "โรงเรียนแห่งซิลิคอนแวลลีย์" โรงเรียนนี้จะเป็น "ทางเลือก" ให้กับเด็ก ๐ ในยุคปัจจุบันได้จริงหรือไม่ต้องติดตามกันต่อไป

แม้จะเป็นโรงเรียนที่ได้ชื่อว่าก่อตั้งและสนับสนุนโดยชาวซิลิคอนแวลลีย์ แต่ก็ใช่ว่าทุกกิจกรรมในโรงเรียนจะต้องใช้เทคโนโลยี หรือนักเรียนแต่ละคนจะต้องถูกอัดบทเรียนด้านเทคโนโลยีแต่อย่างใด ทั้งนี้ทั้งนั้นเทคโนโลยีก็ถือได้ว่าเป็นส่วนสำคัญของโรงเรียน

หลังจากที่เฟซบุ๊กเฃปิดเงียบเรื่องข้อมูลหลุดมาหลายปี ในที่สุดช่วงกลางเดือนมีนาคม 2018 มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก ก็ยอมให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว CNN ยอมรับว่าความผิดพลาดดังกล่าวเกิดขึ้นจริงและขอโทษกับสิ่งที่เกิดขึ้น ซึ่งเรื่องลับๆ ที่ถูกเปิดออกสู่สาธารณะจนกลายเป็นมหากาพย์ที่ไม่ลับนี้ก่อให้เกิดกระแสของ Hash Tag ว่า #DeleteFacebook หรือการรณรงค์ให้ลบบัญชีผู้ใช้ของเฟซบุ๊ก

ผู้เขียนได้มีโอกาสพูดคุยกับคุณวโรรส โรจนะ นายกสมาคมผู้ดูแลเว็บไทยเกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนของเฟซบุ๊ก ว่ามันเป็นปัญหาที่ใหญ่มากกว่าตัวเงิน เป็นเรื่องของปัญหาที่มีมิติ มีความซับซ้อนและยุ่งยากมากมาย จนตัวเฟซบุ๊กเองก็ยากที่จะควบคุมตัวเองได้

เฟซบุ๊กพลาดไปปล่อยให้ข้อมูลผู้ใช้จำนวนมากหลุดไปอยู่ที่นักวิชาการ ซึ่งนักวิชาการคนนั้นคือ ดร.อเล็กซานเดอร์ โคแกน เป็นนักวิชาการที่นำข้อมูลหลุดไปขายต่อให้กับริษัทวิจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับการเมือง เป็นบริษัวิจัยที่ช่วยสร้างแคมเปญหาเสียงให้กับนักการเมืองดังๆ ในหลายประเทศ ซึ่งหนึ่งในความสำเร็จนี้เป็นแคมเปญหาเสียงเลือกตั้งที่ทำให้ โดนัลด์ ทรัมป์ ชนะการเลือกตั้งมาแล้ว