การศึกษานี้ พยายามทำความเข้าใจปัญหาเรื่องศักยภาพในการพัฒนาตนเองของชาวนาไทยว่า มีอยู่หรือไม่อย่างไร ศักยภาพในการพัฒนาตนเองของชาวนา อาจพิจารณาจากเงื่อนไข 2 ด้าน คือเงื่อนไขภววิสัย หรือสภาพแวดล้อมในการดำรงชีพของชาวนา และเงื่อนไขอัตวิสัย หรือลักษณะทางด้านทัศนะ แนวคิดของชาวนา กล่าวอีกนัยหนึ่ง ศักยภาพในการพัฒนาตนเองของชาวนา สำหรับการศึกษาครั้งนี้หมายถึง ความสามารถของชาวนาในการเอาชนะสิ่งแวดล้อม (Environmental mastering) และความสามารถในการเอาชนะตนเอง (Self-mastering) ของชาวนานั่นเอง.