การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายและลักษณะของความเป็นธรรมการ เสริมสร้างความเป็นธรรมในวิถีชุมชน และปัญหาอุปสรรคตลอดจนแนวทางแก้ไข้ ข้อเสนอแนะใน การเสริมสร้างความเป็นธรรม โดยเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกผู้ให้ข้อมูลที่ สำคัญ (Key-informant)จำนวน 15คน ประกอบด้วยผู้นำชุมชน ผู้นำทางศาสนา ผู้อาวุโสในชุมชน ตัวแทนสตรี และตัวแทนเยาวชนที่มีบทบาทในงานพัฒนาชุมชน การวิเคราะห์ข้อมูลได้ยึดหลัก ตรรกะเทียบเคียงแนวคิดทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องควบคู่บริบท (Context) โดยใช้สถิติพรรณนา ประกอบ ผลการศึกษา พบว่า ความหมายของความเป็นธรรม คือ ...