วิวัฒนาการของการสรรหาบุคคลเข้ารับราชการฝ่ายพลเรือนของจีน

Abstract

จากการศึกษาปรากฏว่า จีนได้นำระบบการสอบแข่งขันมาเป็นวิธีหนึ่งในการสรรหาบุคคลเข้ารับราชการก่อนประเทศทั้งหลาย เพราะในเวลาที่จีนเริ่มใช้ระบบสอบนั้นยุโรปกำลังอยู่ในสมัยมืดมัว.

ระบบการสอบไล่เพื่อเข้ารับราชการฝ่ายพลเรือนของจีน ได้วิวัฒนาการไปตามระบบบ้านเมืองของตนเอง ระบบการสอบนับแต่เริ่มมาจนถึงปี ค.ศ. 1905 ใช้ปรัชญาหรือคำสอนของขงจื้อเป็นหลัก ต่อมาเมื่อจีนได้เปลี่ยนการปกครองเป็นแบบสาธารณรัฐแล้ว ดร. ซุนยัดเซ็น ได้กำหนดให้สภาการสอบไล่เป็นอำนาจสูงสุดอำนาจหนึ่งตามรัฐธรรมนูญของจีน เพื่อทำหน้าที่ในการบริหารงานบุคคลฝ่ายพลเรือนของจีน แต่การดำเนินการ การจัดส่วนราชการ การกำหนดหลักสูตร อาศัยระบบต่างประเทศโดยเฉพาะอังกฤษ

อย่างไรก็ตาม งานการสอบข้าราชการพลเรือนภายใต้ระบบใหม่ที่ส่งเสริมมาแต่ปี ค.ศ. 1911 ได้ดำเนินไปด้วยอุปสรรคนานาประการ เพราะเหตุการณ์ต่าง ๆ ของบ้านเมือง ทำให้ระบบการสอบไม่สามารถหยั่งรากลงในประเทศจีนได้ ถ้าจะเปรียบเทียบแนวความคิดในระบบการสอบแบบใหม่กับแบบเก่า จะเห็นได้ว่าระบบการสอบแบบเก่ามุ่งไปทางปรัชญาของขงจื้อ ศีลธรรม จรรยา วรรณคดี ส่วนแนวความคิดใหม่หนักไปทางวิทยาการสมัยใหม่ ละทิ้งปรัชญาของขงจื้อ ศีลธรรม จรรยา และวรรณคดีเสียสิ้น นับว่าได้ทำลายเครื่องเหนี่ยวรั้งจิตใจลงอย่างมาก และเป็นภัยต่อสังคมอย่างใหญ่หลวง ตลอดจนเป็นการทำลายความดีเด่นอย่างหนึ่งทางวัฒนธรรม มีข้อที่น่าสังเกตอย่างหนึ่งว่า โครงสร้างของสภาการสอบไล่ที่จัดไว้ใหญ่โตนี้ มิได้มีหน้าที่เกี่ยวกับการจัดสอบเพื่อรับทุนค่าเล่าเรียนของทางราชการไปศึกษา ณ ต่างประเทศแต่อย่างใด หน้าที่นี้กระทรวงศึกษาธิการเป็นผู้จัดสอบ โดยสอบคัดเลือกทั้งทุนรัฐบาลและทุนส่วนตัว.