บทบาทที่คาดหวังและบทบาทที่ปฏิบัติจริงของพ่อในมุมมองของวัยรุ่น : ศึกษากรณีนักเรียนโรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของพ่อในสังคมปัจจุบัน ตามความคิดเห็นและการรับรู้ของวัยรุ่น โดยศึกษาทั้งบทบาทที่วัยรุ่นคาดหวังและบทบาทที่ปฏิบัติจริง แล้วนำมาเปรียบเทียบกัน นอกจากนี้ ยังศึกษาปัจจัยต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์กับบทบาทที่ปฏิบัติจริงของพ่อด้วย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ของโรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดกรมสามัญศึกษา ในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน 364 คน เป็นเพศชาย 170 คน หญิง 194 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ซึ่งมีด้วยกันทั้งหมด 4 ส่วน

ส่วนที่ 1 แบบสอบถามข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่าง.

ส่วนที่ 2 แบบวัดบทบาทของพ่อ

ส่วนที่ 3 แบบวัดสัมพันธภาพระหว่างพ่อกับแม่

ส่วนที่ 4 แบบวัดสุขภาพจิต

ผลการศึกษา พบว่า บทบาทของพ่อในสังคมปัจจุบันมีลักษณะเป็นบทบาทพ่อแบบสมัยใหม่ คือ เป็นทั้งผู้หาเลี้ยงครอบครัวและมีส่วนร่วมในการเลี้ยงดูลูก นอกจากนี้นักเรียนวัยรุ่นก็ยังมีความคาดหวังในบทบาทของพ่อสูงกว่าบทบาทของพ่อปฏิบัติจริง เมื่อพิจารณาตามเพศ พบว่า วัยรุ่นหญิงมีความคาดหวังในบทบาทพ่อสูงกว่าวัยรุ่นชาย โดยเฉพาะบทบาทแบบการแสดงออก (Expressive Role) ส่วนบทบาทที่ปฏิบัติจริงของพ่อนั้น ทั้งวัยรุ่นชายและวัยรุ่นหญิงมีการรับรู้ไม่แตกต่างกัน

สำหรับปัจจัยที่พบว่ามีความสัมพันธ์กับบทบาทที่ปฏิบัติจริง ได้แก่ ระดับการศึกษาของพ่อ สัมพันธภาพระหว่างพ่อกับแม่และสุขภาพจิตของวัยรุ่น ส่วนปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ฐานะทางเศรษฐกิจของครอบครัว อายุของพ่อ การประกอบอาชีพของแม่ และความใกล้ชิดระหว่างวัยรุ่นกับพ่อนั้น ไม่มีความสัมพันธ์กับบทบาทที่ปฏิบัติจริงของพ่อ

การศึกษาครั้งนี้ทำให้ได้พบว่า ปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับบทบาทที่ปฏิบัติจริงของพ่อ คือ ระดับการศึกษาของพ่อ สัมพันธภาพระหว่างพ่อกับแม่ และสุขภาพจิตของวัยรุ่น จึงน่าจะได้มีการเผยแพร่ให้ความรู้แก่ประชาชน เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของความสัมพันธ์ระหว่างพ่อกับแม่ และบทบาทของพ่อ ทั้งโดยในแง่ของผู้ที่กำลังเป็นพ่อเป็นแม่ในปัจจุบัน และวัยรุ่นชายและหญิงที่จะต้องเรียนรู้บทบาทของพ่อเพื่อจะมีพ่อที่ดีมาก ๆ ในสังคมอนาคตต่อไป.