การประเมินผลโครงการฝึกอบรมอาชีพ : ศึกษาเฉพาะกรณีศูนย์สงเคราะห์และฝึกอาชีพสตรีภาคกลาง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผลการดำเนินงานโครงการฝึกอบรมอาชีพ ของศูนย์สงเคราะห์และฝึกอาชีพสตรีภาคกลาง และเพื่อศึกษาปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงานฝึกอบรมอาชีพ และเสนอแนะวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสม วิธีการประเมินผลโครงการฝึกอบรมอาชีพ เป็นการนำแบบจำลอง CIPP มาประยุกต์ใช้ในการประเมินผล ข้อมูลได้จากเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานภายในศูนย์ จำนวน 30 คน และจากผู้สำเร็จการฝึกอบรม รุ่นที่ 20 จำนวน 139 คน และใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลในการวิเคราะห์ข้อมูล ใช้วิธีการวิเคราะห์ทั้งในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่า t-test ผลการศึกษา 1) ลักษณะทั่วไปของประชากร พบว่า กลุ่มเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานภายในศูนย์ฯ เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย มีอายุเฉลี่ยประมาณ 40 ปี และจบการศึกษาระดับปริญญาตรีเป็นส่วนใหญ่ เจ้าหน้าที่ครึ่งหนึ่งมีตำแหน่งเป็นเจ้าหน้าที่อบรมและฝึกวิชาชีพ และครูฝึกอาชีพสงเคราะห์โดยมีระยะเวลาการปฏิบัติงานส่วนใหญ่ต่ำกว่า 10 ปี และนอกเหนือจากงานในตำแหน่งหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ เจ้าหน้าที่ยังได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานอื่นอีกด้วย ซึ่งเกี่ยวข้องกับผู้เข้ารับการฝึกอบรมโดยตรง และเจ้าหน้าที่ส่วนใหญ่ก็มีความพึงพอใจค่อนข้างมากต่อหน้าที่ที่ปฏิบัติ กลุ่มผู้สำเร็จการฝึกอบรม มีอายุเฉลี่ยประมาณ 19 ปี และจบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือเทียบเท่าโดยส่วนใหญ่มีสถานภาพโสดและเป็นผู้ที่มาจากภาคต่าง ๆ ทั่วประเทศ อาชีพหลักของครอบครัว คือ เกษตรกรรม ซึ่งครอบครัวมีฐานะพอมีพอกิน 2) การประเมินสภาพแวดล้อม พบว่า สภาพแวดล้อมในภาพรวมมีความเหมาะสมในระดับปานกลาง 3) การประเมินปัจจัยเบื้องต้น พบว่า ความพอเพียงของทรัพยากรด้านต่าง ๆ มีความพอเพียงในระดับปานกลาง 4) การประเมินกระบวนการ พบว่า กระบวนการฝึกอบรมอาชีพด้านต่าง ๆ มีความเหมาะสมในระดับปานกลาง 5) การประเมินผลผลิต พบว่า มีความเหมาะสมในระดับปานกลางทั้งนี้ผลผลิตของโครงการมีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของโครงการ และความคาดหวังของผู้สำเร็จการฝึกอบรมตลอดจนสอดคล้องกับนโยบายของกรมประชาสงเคราะห์ในระดับหนึ่ง นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดผลผลิตทางอ้อม ซึ่งได้แก่ จำนวนผู้ประกอบอาชีพมีมากขึ้น ลักษณะอาชีพมีความหลากหลาย และจำนวนรายได้เพิ่มขึ้น รวมทั้งคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ตลอดจนช่วยลด หรือแก้ปัญหาการว่างงาน การอพยพเคลื่อนย้ายแรงงานและปัญหาโสเภณี 6) ผลการประเมินความสำเร็จของโครงการฝึกอบรมอาชีพพบว่า ผลสำเร็จของโครงการ.

ฝึกอบรมอาชีพในภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง 7) ปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงานฝึกอบรมอาชีพ ได้แก่ ด้านบุคลากร การขาดความรู้ความชำนาญ และจำนวนครูผู้สอนน้อย ด้านผู้เข้ารับการฝึกอบรมปัญหาสำคัญ คือ การลาออกกลางคันของผู้เข้ารับการฝึกอบรม ปัญหาครอบครัวและการปรับตัว ด้านการฝึกอบรมอาชีพขาดการนำความรู้หรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาใช้ในการฝึกอบรม รวมทั้งจำนวนวัสดุอุปกรณ์น้อยและไม่ทันสมัย ข้อเสนอแนะ เนื่องจากการดำเนินงานในปัจจุบันอยู่ในระดับปานกลางจึงมีช่องทางที่จะปรับปรุงอีกดังนี้ เพื่อให้การดำเนินงานโครงการฝึกอบรมอาชีพมีประสิทธิภาพมากขึ้น ควรมีการจัดการด้านวิชาการ โดยการมุ่งส่งเสริมให้ผุ้เข้ารับการฝึกอบรม เกิดการพัฒนาทักษะ ความรู้ ความสามารถ และความมั่นใจในความรู้ที่ได้รับการฝึกอบรม และการจัดเตรียมสิ่งที่เอื้ออำนวยต่อการฝึกอบรมอาชีพ ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ ควรปรับปรุงให้ทันสมัยและครบถ้วน เอกสาร ตำรา และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจภายในศูนย์ฯ การติดตามและประเมินผลผู้สำเร็จการฝึกอบรมให้พร้อม รัฐบาลควรสนับสนุนส่งเสริมงบประมาณ เพื่อรับสตรีเพิ่มขึ้น และเพื่อจัดซื้อสิ่งอำนวยความสะดวกต่อการฝึกอบรมอาชีพ รวมทั้งการสนับสนุนองค์กรเอกชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการฝึกอบรมอาชีพให้แก่สตรีชนบทที่ยากจน