การยอมรับบทบาทพัฒนากรเขตชานเมือง : ศึกษาเปรียบเทียบการคาดหวังบทบาทพัฒนากรโดยพัฒนากร และโดยคณะกรรมการสภาตำบล

Abstract

การศึกษานี้ มุ่งวิเคราะห์การยอมรับ "บทบาท" พัฒนากรใน 3 ประเด็นคือ คุณสมบัติ หน้าที่ และสิทธิของพัฒนากร โดยวิธีการวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) และวิธีการทางสถิติวิเคราะห์ เปรียบเทียบ 1) การคาดหวังบทบาทพัฒนากร โดยพัฒนากร และโดยคณะกรรมการสภาตำบล 2) การคาดหวังบทบาทพัฒนากร โดยพัฒนากร และโดยคณะกรรมการสภาตำบลในทัศนะของพัฒนากร ผู้ศึกษารวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการคาดหวังบทบาทจากกลุ่มตัวอย่างพัฒนากร ในเขตจังหวัดชานเมือง ที่จังหวัดนนทบุรี และนอกเขตจังหวัดชานเมือง ที่จังหวัดอ่างทอง และกลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสภาตำบล ในเขตจังหวัดชานเมือง ที่ตำบลบางสีทอง และตำบลบางกรวย อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี กลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสภาตำบลนอกเขตจังหวัดชานเมือง ที่ตำบลองครักษ์ และตำบลบางระกำ อำเภอโพธิ์ทอง จังหวัดอ่างทอง จำนวนรวมทั้งสิ้น 114 คน

ผู้ศึกษาได้ศึกษาค้นคว้า และนำแนวความคิดเกี่ยวกับการพัฒนาชุมชนและการพัฒนาชนบท แนวคิดเกี่ยวกับบทบาทของนักมนุษยวิทยา นักสังคมวิทยาและนักจิตวิทยา แนวคิดเกี่ยวกับบทบาทที่เป็นจริงและบทบาทที่คาดหวัง แนวคิดเกี่ยวกับการคาดหวังบทบาท แนวคิดเกี่ยวกับความขัดแย้งในบทบาท และแนวคิดเกี่ยวกับความเครียดในบทบาท เป็นกรอบในการ 1) ศึกษาการคาดหวังบทบาทพัฒนากร โดยพัฒนากร โดยคณะกรรมการสภาตำบล และโดยคณะกรรมการสภาตำบลในทัศนะของพัฒนากร 2) ศึกษาการยอมรับบทบาทพัฒนากร และ 3) ศึกษาบทบาทจริงของพัฒนากร-ทั้งในและนอกเขตจังหวัดชานเมือง.

ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงบทบาทพัฒนากร-ในเขตจังหวัดชานเมือง : เพื่อให้พัฒนากรในเขตจังหวัดชานเมือง ได้รับการยอมรับจากคณะกรรมการสภาตำบล และประชาชนเพิ่มมากขึ้น ผู้ศึกษาใคร่เสนอการปรับปรุงใน 3 ประเด็น ดังนี้ :- 1) ตัวบุคคล คือตัวพัฒนากรเอง : กองฝึกอบรม กรมการพัฒนาชุมชน ควรฝึกอบรมพัฒนากรก่อนและระหว่างประจำการ โดยเน้นให้พัฒนากรเข้าใจในวัตถุประสงค์ เป้าหมาย และปรัชญาของการพัฒนาชุมชน บทบาทพัฒนากร ความรู้ทางเทคนิค และทักษะที่จะนำเอาความรู้วิชาการต่าง ๆ ไปใช้ให้เกิดผล และควรจัดสัมมนาพัฒนากรในเขตจังหวัดชานเมือง อย่างน้อยปีละ 2-3 ครั้ง นอกจากนี้ควรปรับปรุงสิทธิของพัฒนากรที่จะได้รับทราบข้อมูล การดำเนินงานเกี่ยวกับแผนงานโครงการ และงบประมาณของหน่วยงานอื่น สิทธิที่จะเลือกทำงานในวันหยุด โดยมีวันหยุดในวันธรรมดาทดแทน และปรับปรุงสวัสดิการเกี่ยวกับค่าพาหนะและเบี้ยเลี้ยงของพัฒนากร เพื่อเป็นการเพิ่มขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงาน 2) วิธีการดำเนินงานพัฒนาชุมชนในเขตจังหวัดชานเมือง : นโยบายการพัฒนาชุมชนในเขตจังหวัดชานเมือง ควรแตกต่างจากนโยบายการพัฒนาชุมชนนอกเขตจังหวัดชานเมือง กล่าวคือ นโยบายการพัฒนาชุมชนในเขตจังหวัดชานเมือง ควรเน้นการทำงานเป็นกลุ่ม โดยส่งเสริมให้มีการประสานงาน และความร่วมมือ (2.1) ภายในหน่วยงานพัฒนาชุมชนระดับอำเภอ (2.2) ระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ (2.3) จากกลุ่มองค์กรพื้นฐานต่าง ๆ เพิ่มขึ้น 3) โครงสร้าง หน่วยงานในการพัฒนา และการจัดรูปองค์กร เพื่อการพัฒนาในเขตจังหวัดชานเมือง : ควรสนับสนุนให้บุคคลหลายฝ่าย เช่น นักการเมือง ตำรวจ ตลอดจนสถาบันการศึกษาต่าง ๆ เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชน ส่งเสริมการกระจายอำนาจให้จังหวัด อำเภอ ในการดำเนินงานพัฒนา ตลอดจนเปิดโอกาสให้เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับระเบียบของ กระทรวง กรม ซึ่งเป็นข้อบังคับ และเป็นกรอบนโยบายในการปฏิบัติงานของพัฒนากร.