มณฑลบูรพากับนโยบายปฎิรูปการศึกษาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ.2411-2453) : การสร้างเอกภาพแห่งชาติบนพื้นฐานความแตกต่างทางประวัติศาสตร์และสังคมวัฒนธรรม

Abstract

มลฑลบูรพา คือดินแดนที่เป็นอาณาเขตของเมืองพระตะบอง เสียมราฐ ศรีโสภณ และพนมศก ปัจจุบันอยู่ในประเทศกัมพูชา แต่เดิมเรียกว่า มลฑลเขมร อยู่ใต้การปกครองของไทยมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ดินแดนส่วนนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญเพราะเป็นดินแดนกันกระทบระหว่างไทยกับญวนและไทยกับฝรั่งเศสซึ่งปกครองญวนอยู่ขณะนั้น จึงมีผลต่อความมั่นคงปลอดภัยและสถียรภาพของไทยอย่างมาก โดยเฉพาะช่วงที่เกิดกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศสในวิกฤตการณ์ รศ.112 (พ.ศ.2436) ทำให้ไทยต้องยกดินแดนให้แก่ฝรั่งเศสไปเพื่อแลกกับจันทบุรีและตราดคืนมา