บทบาทของประชาสังคมในการร่วมผลักดันมาตรการใช้สิทธิตามสิทธิบัตรยาโดยรัฐ
by ยศกร วรรณวิจิตร
Title: | บทบาทของประชาสังคมในการร่วมผลักดันมาตรการใช้สิทธิตามสิทธิบัตรยาโดยรัฐ |
Other title(s): | Role of civil society in the advocacy of government use of compulsory licensing of Pharmaceutical Patent |
Author(s): | ยศกร วรรณวิจิตร |
Advisor: | ณัฐฐา วินิจนัยภาค |
Degree name: | นิติศาสตรมหาบัณฑิต |
Degree level: | Master's |
Degree department: | คณะนิติศาสตร์ |
Degree grantor: | สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ |
Issued date: | 2012 |
Publisher: | สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ |
Abstract: |
การศึกษาในครังนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของประชาสงคมในการร่วมผลักดันมาตรการใช้สิทธิโดยรัฐต่อยาที่มีสิทธิบัตรใน 3 ขั้นได้แก่ขั้นกำหนดปัญหาและวาระนโยบาย (Problem Identification and Agenda Setting) ขั้นก่อรูปนโยบาย (Policy Formulation) และขั้นนกําหนดนโยบาย (Policy Adoption) ช่วงเวลาในการศึกษาเริ่มตั้งแต่การเริ่มต้นเรียกร้องให้มีการ ประกาศใช้นโยบายการใช้สิทธิโดยรัฐต่อยาที่มีสิทธิบัตรนําโดยภาคประชาสังคมในปีพ.ศ. 2542 จนถึง เดือนมกราคม พ.ศ. 2550 ที่มีการประกาศใช้นโยบายการศึกษาวิจัยในครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาวิเคราะห์ (Analytical Description) ผ่านแหล่งข้อมูล 3 ประเภท คือเอกสารชั้นปฐมภูมิเอกสารชั้นทุติยภูมิและข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก จากการศึกษาพบว่า การรวมตัวกันของภาคประชาสังคม เป็นการรวมกลุ่มแบบไม่เป็น ทางการ มีความสัมพันธ์แบบหลวม ไม่มีสายบังคับบัญชาที่ชัดเจน ทุกคนคือเพื่อนกันมีอุดมการณ ์ ร่วมกันเข้ามาทํางานเพื่อจุดหมายเดียวกันคือการเข้าถึงยาของผู้ติดเชื้อเอชไอวี โดยภาคประชาสังคมมีบทบาทสําคัญในขั้นกำหนดปัญหาและวาระนโยบาย เป็นผู้ชี้ให้รัฐเห็นถึงปัญหายาราคา แพง และการเข้าไม่ถึงยาของผู้ป่วย ในขั้นกำหนดปัญหาและวาระนโยบายนี้กิจกรรมการ เคลื่อนไหวหลักของเครือข่ายภาคประชาสงคมคือการยื่นหนังสือและเข้าพบผู้มีอํานาจในการ ตัดสินใจเชิงนโยบาย การพึ่งศาลยุติธรรม การจัดชุมนุมประท้วงบริษัทยา และการสื่อสารกับ สาธารณะให้ตระหนักถึงปัญหา ในขั้นของการก่อรูปและพัฒนานโยบายจะพบว่ารัฐ โดยกระทรวงสาธารณสุขจะเป็น แกนกลางในการศึกษาถึงความเป็นไปได้ในการบงคับใช้สิทธิแต่ก็ยงเปิดโอกาสให้ภาคประชา สงคมเข้าไปมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาข้อเสนอนโยบาย และหาทางแก้ปัญหาร่วมกัน แนวทางแรกที่ กระทรวงสาธารณสุขใช้แก้ปัญหา คือการเจรจาเพื่อขอลดราคากับบริษัทยา ในขันกำหนดนโยบาย เป็นอํานาจของฝ่ายบริหารในการพิจารณาตัดสินใจ สิ่งที่ภาค ประชาสงคมทำได้คือการโน้มน้าวฝ่ายบริหารด้วยข้อมูลทางวิชาการให้เห็นด้วยกับข้อเรียกร้อง ของตน กล่าวโดยสรุป การบังคับใช้สิทธิต่อยาที่มีสิทธิบัตร มีบุคคลที่เกี่ยวข้องจาก 3 ภาคส่วน คือ ภาคประชาสังคม นักวิชาการจากมหาวิทยาลัย และผู้มีอํานาจจากภาครัฐ โดยภาคประชาสังคม ขับเคลื่อนรณรงค์โดยอาศัยฐานความรู้ที่เกิดจากการศึกษาวิจัยของนักวิชาการด้านเภสัชศาสตร์ และความรู้ด้านกฎหมายจากนักวิชาการด้านกฎหมาย นอกจากนั้นบุคลากรในกระทรวง สาธารณสุข ทั้งฝ่ายข้าราชการ และฝ่ายการเมือง คือกลไกสําคัญในการผลักดัน ให้มีการบังคับใช้ สิทธิการขับเคลื่อนพร้อมกันของทั้ง 3 ภาคส่วน จึงน่าจะเป็นกลไกสําคัญที่ทําให้ปัญหายาราคา แพง ได้รับการแก้ไขในรูปแบบของการบังคัชบใช้สิทธิ์โดยรัฐในที่สุด ข้อเสนอแนะที่ได้จากการศึกษาครังนี้ได้แก่ 1) รัฐควรส่งเสริมให้มีการรวมกลุ่มเป็น เครือข่ายระหว่างประชาชน เพื่อเป็นอีกกลไกหนึ่งที่จะเข้ามาร่วมมือกับรัฐและภาคส่วนอื่นในการ กําหนดนโยบายสาธารณะ 2) รัฐควรสนับสนุนงบประมาณเพื่อสร้างขุมนโยบายที่เป็นอิสระ (think tank) ที่ปลอดจากอํานาจทุน มีอิสระในการดําเนินงาน ปราศจากการแทรกแซงจากภาครัฐ 3) รัฐ ควรสนับสนุนให้มีการพัฒนาและวิจัยผลิตภัณฑ์ยาภายในประเทศ เพื่อลดการนําเข้า และการ บังคับใช้สิทธินอกจากนั้นควรมีการจัดตั้งหน่วยงานกลางในการควบคมราคายา เพื่อให้เกิดความ เป็นธรรมในสังคม 4) เมื่อประชาชนเสนอร่างพระราชบัญญัติต่อประธานรัฐสภาแล้ว ควรระบุวิธี ปฏิบัติและกรอบเวลาในการดําเนินการ เพื่อให้ร่างพระราชบัญญัติจากภาคประชาชนเข้าสู่การพิจารณาของฝ่ายนิติบัญญัติ 5) รัฐควรจดให้มีเวทีสาธารณะที่เปิดโอกาสให้ประชาชน เอ็นจีโอ นักวิชาการและตัวแทนภาครัฐพบปะกันเพื่ออภิปรายปัญหาสังคม สรุปแนวทางแก้ปัญหาเพื่อ เสนอต่อรัฐบาลในลําดับต่อไป |
Description: |
วิทยานิพนธ์ (รป.ม.)--สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2555 |
Subject(s): | ประชาสังคม
สิทธิบัตรยา |
Resource type: | วิทยานิพนธ์ |
Extent: | 145 แผ่น |
Type: | Text |
File type: | application/pdf |
Language: | tha |
Rights: | ผลงานนี้เผยแพร่ภายใต้ สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0) |
URI: | http://repository.nida.ac.th/handle/662723737/3269 |
Files in this item (CONTENT) |
|
View ทรัพยากรสารสนเทศทั้งหมดในคลังปัญญา ใช้เพื่อประโยชน์ทางการเรียนการสอนและการค้นคว้าเท่านั้น และต้องมีการอ้างอิงแหล่งที่มาทุกครั้งที่นำไปใช้ ห้ามดัดแปลงเนื้อหา และทำสำเนาต่อ รวมถึงไม่ให้อนุญาตนำไปใช้ประโยชน์เพื่อการค้า ไม่ว่ากรณีใด ๆ ทั้งสิ้น
|
This item appears in the following Collection(s) |
|
|