การมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิง จังหวัดบึงกาฬ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิงรวมทังศึกษาถึงปัญหา อุปสรรค และแนวทางในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิงประชากรในการวิจัยได้แก่ ประชาชนที่อาศัยอยู่โดยรอบพื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิงโดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ (Systematic Sampling) มีกลุ่มตัวอย่างจํานวน 372 ครัวเรือน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามทําการเก็บข้อมูลในช่วงเดือนสิงหาคม – ตุลาคม พ.ศ. 2556

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างเกินกว่ากึ่งหนึ่งมีความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำค่อนข้างสูง ส่วนใหญ่มีทัศนคติต่อการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำในเชิงบวก มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำในระดับปานกลาง มีส่วนร่วมในการใช้ประโยชน์มากที่สุด ขณะที่มีส่วนร่วมในการตรวจสอบและติดตามผลน้อยที่สุด ปัญหาและอุปสรรคที่สําคัญในการอนุรักษ์พื้นที่ ได้แก่ การลักลอบจับสัตว์น้ำและการบุกรุกพื้นที่ชุ่มน้ำ โดยมีข้อเสนอแนะ คือ ต้องการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดําเนินการอนุรักษ์อย่างจริงจัง ทั้งนี้ ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กบการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ได้แก่ เพศ สถานภาพในครอบครัว ระดับการศึกษา การมีตําแหน่งทางสังคม การได้รับการฝึกอบรม ระยะทางจากพื้นที่ชุ่มน้ำ และความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำ

ดังนั้น แนวทางในการส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ คือ การสร้างและกระตุ้นจิตสํานึกให้กับประชาชนและการให้ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ผู้นําชุมชน ทั้งโดยการประชาสัมพันธ์และการจัดฝึกอบรม