นวัตกรรมการใช้สื่อเพื่อเข้าถึงพุทธธรรมของสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมช่องธรรมะทีวี

Abstract

การวิจัยเรื่อง “นวัตกรรมการใช้สื่อเพื่อเข้าถึงพุทธธรรมของสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ช่องธรรมะทีวี” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้นวัตกรรมการสื่อสารของสถานีโทรทัศน์ผ่าน ดาวเทียมช่องธรรมะทีวี และศึกษาเครือข่ายการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พุทธธรรมของ สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมช่องธรรมะทีวีไปยังพุทธศาสนิกชนกลุ่มเป้าหมาย

การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ เอกสารวิชาการ บทความ วารสาร นิตยสาร วิทยานิพนธ์ รายงานการวิจัย บทสัมภาษณ์ และข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เพื่อศึกษาความเป็นมาของสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมเพื่อเผยแผ่ธรรมะ และศึกษาเฉพาะในส่วน ของช่องธรรมะทีวี เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาจัดทา กรอบการวิจัยตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้และใช้ การสัมภาษณ์เชิงลึกประธานมูลนิธิรวมใจเผยแผ่ธรรมะ ผู้อา นวยการสถานีฯ รองผู้อำนวยการสถานีฯ หัวหน้าโปรดิวเซอร์ฝ่ายรายการ และผู้จัดการฝ่ายเทคนิคและออกอากาศ เกี่ยวกับการใช้ นวัตกรรมสื่อและเครือข่ายในการเผยแผ่พุทธธรรมของสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมช่องธรรมะทีวี ไปยังพุทธศาสนิกชนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อนา ผลสัมภาษณ์ที่ได้มาทำสรุปวิเคราะห์และอภิปรายผล

จากการวิจัยพบว่า สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมช่องธรรมะทีวีมีการใช้นวัตกรรมสื่อเพื่อ การเผยแผ่ โดยจำแนกออกได้เป็น 2 ลักษณะ คือ สื่อหลักและสื่อเสริม สื่อหลักคือ สื่อโทรทัศน์ ระบบผ่านดาวเทียม ในช่วงเริ่มต้นดำเนินการใช้ระบบอนาลอก โดยทาการออกอากาศผ่าน ช่องสัญญาณต่าง ๆ ต่อมาได้เปลี่ยนจากระบบเดิมเป็นระบบดิจิตอล พร้อมกับเปลี่ยนช่องสัญญาณพี เอสไอ ซึ่งมีความเสถียรในการส่งภาพและเสียงที่มีคุณภาพ ส่วนสื่อเสริมเป็นสื่อใหม่ที่มีการพัฒนา ตามเทคโนโลยีสื่อตามช่วงเวลา คือ เว็บไซต์ ยูทูป เฟซบุ๊ค และโปรแกรมรับชมโทรทัศน์ออนไลน์ สื่อเหล่านี้เป็นช่องทางเพิ่มเติมในการรับชมรายการและเป็นสื่อกลางในการติดตามการดำเนินงานของสถานีฯ อีกทั้งยังเป็นส่วนช่วยเสริมในการออกอากาศของสถานีฯ เป็นประโยชน์แก่ผู้ชม คือ สามารถที่จะเลือกรับชมเฉพาะรายการและสามารถเลือกรับชมซ้ำได้ สาหรับการใช้เครือข่ายการ สื่อสารเพื่อเผยแผ่พุทธธรรมให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายนั้น สถานีฯ มีการใช้สื่อหลักร่วมกับสื่อเสริมใน การสร้างเครือข่ายเพื่อการเผยแผ่ธรรมะ ส่งผลให้สถานีฯ สามารถจัดจำแนกกลุ่มผู้รับชมและพัฒนา รายการธรรมะให้เหมาะสมกับกลุ่มผู้รับชมเป้าหมายได้ ซึ่งการบูรณาการสื่อร่วมกันกับการสร้าง เครือข่ายทำให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อสถานีฯในฐานะผู้ส่งสารและผู้รับชมในฐานะผู้รับสาร กล่าวคือ สถานีฯ มีการปรับปรุง พัฒนา ผลิตรายการ และจัดเวลาที่เหมาะสมกับกลุ่มผู้ชม ทำให้ กลุ่มเป้าหมายได้รับสาระประโยชน์จากรายการธรรมะมากขึ้นและส่งผลทางอ้อมในการแบ่งปัน ความรู้และรายการธรรมะที่ชื่นชอบแก่บุคคลอื่น การสร้างเครือข่ายที่เป็นจุดเด่นของสถานีฯ คือ การสร้างเครือข่ายร่วมกันระหว่างสถานีโทรทัศน์ด้วยกันโดยมีวัตถุประสงค์ร่วมกัน คือ การเผยแผ่ ธรรมะ ซึ่งการร่วมมือกันนี้ไม่ได้เป็นการร่วมกันในเชิงพาณิชย์

ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งนี้ คือ สถานีฯควรมีการสร้างเครือข่ายอาสาสมัครและจัด กิจกรรมร่วมร่วมกับกลุ่มเป้าหมาย สาหรับผู้ที่สนใจการทา วิจัยในโอกาสต่อไปสามารถศึกษาวิจัย ในรายละเอียดเกี่ยวกับรายการธรรมะ (สาร) และพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมาย (ผู้รับสาร) ทั้งใน ภาพรวมและตามกลุ่มเป้าหมายแต่ละกลุ่มได้