การวิจัยเพื่อพัฒนาและประเมินเครื่องมือวัดพฤติกรรมความปลอดภัยระหว่างบุคคลใน Facebook และสถานการณ์จริงของนักศึกษาปริญญาตรีและความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลการวัด

Abstract

งานวิจัยนี้จึงเป็นงานวิจัยเพื่อพัฒนาแบบวัดพฤติกรรมความปลอดภัยระหว่างบุคคล โดยได้ทำการสร้างแบบวัดจำนวน 2 แบบวัด ได้แก่ 1) แบบวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัยและ 2) แบบวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัย โดยจะมีการสร้างและพัฒนาแบบวัดด้วยการการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสารวจ การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน การประเมินความตรง(Validity) ของแบบวัด และการวิเคราะห์ความไม่แปรเปลี่ยน (Measurement Invariance)

งานวิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยเพื่อพัฒนาและประเมินเครื่องมือวัดพฤติกรรมความปลอดภัยระหว่างบุคคลใน Facebook และสถานการณ์จริงของนักศึกษาปริญญาตรีและความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลการวัด ทำการสุ่มแบบแบ่งขั้นกำหนดโควต้า (Multistage Quota Random Sampling) กลุ่มตัวอย่างเพื่อนำมาทำการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis) โดยมีจำนวนของมหาวิทยาลัย 3 แห่ง เก็บข้อมูลมาได้ทั้งสิ้น 500 คน โดยแบ่งเป็น สายวิทยาศาสตร์จำนวน 243 คน (48.60%) สังคมศาสตร์ จำนวน 257 (51.40%) ชั้นปีที่ 3 จำนวน 272 คน (54.40%) ชั้นปีที่ 4 จำนวน 228 คน (45.60%) และเพศชาย จำนวน 181 คน (36.20%) เพศหญิง จำนวน 319 คน (63.80%) กลุ่มตัวอย่างเพื่อนำมาทำการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis) และทำการศึกษาความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดจำนวนมหาวิทยาลัย 3 แห่ง เก็บข้อมูลมาได้ทั้งสิ้น 600 คน สายวิทยาศาสตร์ จำนวน 300 คน (50.00%)สังคมศาสตร์ จำนวน 300 (50.00%) ชั้นปีที่ 3 จำนวน 320 คน (53.30%) ชั้นปีที่ 4 จำนวน 280 คน (46.70%) และเพศชาย จำนวน 171 คน (28.50%) เพศหญิง จำนวน 429 คน (71.50%) แบบวัดที่สร้างขึ้นมีทั้งสิ้น 2 แบบวัด ได้แก่ แบบวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัย และพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัย

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลสรุปได้ 4 ประการ ดังนี้ ประการแรก แบบวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัย และแบบวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัย ถูกสร้างขึ้นจำนวน 60 ข้อ และถูกคัดเลือกโดยผู้ทรงคุณวุฒิให้เลือก 46 ข้อ และ 52 ข้อ ตามลำดับ เมื่อทำการวิเคราะห์คุณภาพรายข้อในแต่ละแบบวัดด้วยการหาค่าอำนาจจำแนกรายข้อ (t-ratio) และ ค่า Item-total Correlation ปรากฏว่า แบบวัดทั้งสองมีข้อที่ผ่านเกณฑ์จำนวน 25 ข้อเท่ากัน ประการที่สอง สำหรับแบบวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัยข้อที่ผ่านเกณฑ์ทั้ง 25 ข้อนี้ถูกนำไปวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ ทำให้พบองค์ประกอบหลัก 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การป้องกันตัว จำนวน 3 ข้อ 2) การหลีกเลี่ยงการโพสต์ข่าวหรือเหตุการณ์ที่ไม่เหมาะสม จำนวน 3 ข้อ 3) การตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับคนที่ไม่รู้จัก จำนวน 3 ข้อ และ 4) ไม่ระมัดระวังว่าจะเกิดความเสียหายต่อตนเอง จำนวน 3 ข้อ รวม ทั้งสิ้น 12 ข้อ ซึ่งสามารถอธิบายความแปรปรวนได้ 61.28% เมื่อทาการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่สอง ปรากฏว่าโมเดลกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และพบว่าแบบวัดนี้มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.812 ผลการวิเคราะห์ความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดล ปรากฏโดยสรุปว่า ไม่พบว่าความแปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัยในเชิงรูปแบบโมเดล(Form) ตามเกรดเฉลี่ย สายการเรียน การศึกษาบิดา และการศึกษามารดา ยกเว้น เพศของนักศึกษาที่มีความแปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัย และพบว่ามีความแปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัยในน้าหนักองค์ประกอบ(LY) ตามสายการเรียน และเพศของนักศึกษา ประการที่สาม สาหรับแบบวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัยข้อที่ผ่านเกณฑ์ทั้ง 25 ข้อนี้ถูกนำไปวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ ทาให้พบองค์ประกอบหลัก 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การกระทำตามเพื่อน จำนวน 4 ข้อ 2) การขับขี่อย่าง ปลอดภัย จำนวน 4 ข้อ 3) การตักเตือนซึ่งกันและกัน จำนวน 3 ข้อ และ 4) การรักษาความสะอาด จำนวน 3 ข้อ รวมทั้งสิ้น 14 ข้อ ซึ่งสามารถอธิบายความแปรปรวนได้ 57.49% เมื่อทำการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่สอง ปรากฏว่าโมเดลกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และพบว่าแบบวัดนี้มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.835 ผลการวิเคราะห์ความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดล ปรากฏโดยสรุปว่า ไม่พบความแปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัยในเชิงรูปแบบโมเดล(Form) และน้าหนักองค์ประกอบ (LY) ตามเกรดเฉลี่ย สายการเรียน การศึกษามารดา เพศ และพบอีกว่ามีความแปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัยในเชิงรูปแบบโมเดล(Form) และน้ำหนักองค์ประกอบ (LY) ตามการศึกษาของบิดา และประการที่สี่ แบบวัดพฤติกรรมการคบเพื่อนอย่างปลอดภัย มีความสัมพันธ์ทางบวกกับแบบวัดพฤติกรรมการใช้ Facebook อย่างปลอดภัย (r=0.41) มากกว่า มีความสัมพันธ์ทางบวกกับแบบวัดพฤติกรรมการใช้อินเตอร์เน็ต(r=0.33) ซึ่งสนับสนุนสมมติฐาน แต่มีความสัมพันธ์ทางบวกน้อยกว่าแบบวัดพฤติกรรมการสุขภาพ(r=0.61) ซึ่งปฏิเสธสมมติฐาน

ผลการวิจัยนี้เป็นงานวิจัยชิ้นแรกๆ ทางด้านการสร้างเครื่องมือวัดพฤติกรรมความปลอดภัยระหว่างบุคคล ตลอดจนมีการวิเคราะห์ความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลการวัดด้วย ทำให้นักวิจัยสามารถนำแบบวัดเหล่านี้ไปใช้ได้อย่างมั่นใจในอนาคตในเชิงวิจัย ความสัมพันธ์เปรียบเทียบ และการวิจัยเชิงทดลอง รวมทั้งยังสามารถนำไปใช้ในการคัดกรองนักศึกษาปริญญาตรีในการคัดเลือกเข้าสู่กลุ่มการจัดการพัฒนาได้อีกด้วย