การไกล่เกลี่ยประนอมข้อพิพาทโดยยุติธรรมชุมชน

Abstract

การศึกษาเรื่อง การไกล่เกลี่ยประนอมข้อพิพากษาโดยยุติธรรมชุมชนในครั้งนี้ มีวัตุประสงค์เพื่อ ศึกษาลักษณะของกลางในการไกล่เกลี่ยประนอมข้อพิพาท ขอบเขตของข้อพิพาทที่ไกล่เกลี่ยโดยยุติธรรมชุมชน รูปแบบและวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของยุคติธรรมชุมชนที่ใช้อยู่ในปัจจุบันสรุปผลการศึกษาได้ดังนี้

1) คุณลักษณะของกลางในการไกล่เกลี่ยประนอมข้อพิพาท จากการศึกษาพบว่ากฎกระทรวงว่าด้วยการไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพิาททางแพ่ง พ.ศ. 2553 มีการกำจัดคุณลักษณะของผู้ไกล่เกลี่ยเอาไว้หลายกรณี ทำให้เป็นอุปสรรคที่ชุมชนจะเข้ามามีส่วนร่วมในฐานะผู้ไกล่เกลี่ยตามกฎหมาย และไม่สอดคล้องกับการไกล่เกลี่ยในชุมชนในทางปฏิบัติ ผู้ศึกษาจึงเห็นว่า ควรแก้ไขคุณสมบัติของคนกลางไว้กว้างขึ้น เชน เป็นผู้บรรลุนิติภาวะแล้ว และประกอบอาชีพใดก็ได้เป็นต้น

2) ขอบเขตของข้อพิพาทที่ยุติธรรมชุมชนสามารถไกล่เกลี่ยได้ จากการศึกษาพบว่ากฎกระทรวงว่าด้วยการไกล่เกลี่ยและบระนอมข้อพิพาททางแพ่ง พ.ศ.2553 กฎกระทรวงว่าด้วยการไกล่เกลี่ยความผิดที่มีดทษทางอาญา พ.ศ. 2553 กำหนดข้อพิพาทที่ให้คนกลางสามารถไกล่เกลี่ยได้ไม่สอดคล้องกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทโดยยุติธรรมชุมชน โดยคดีอาญาบางประเภทยุติธรรมชุมชนควรสามารถไกล่เกลี่ยได้ด้วย ได้แก่ ข้อพิพาทที่เป็นความผิดอันยอมความได้ และความผิดเกี่ยวกับเพศที่ผู้กระทำความผิดเป็นเด็กและเยาวชน โดยลักษณะของการกระทำความผิดต้องมิใช่เป็นการโทรมหญิง และผู้เสียหายต้องไม่ได้รับบาดเจ็บจากการกระทำนั้นถึงขั้นอันตรายสาหัส