ลักษณะบ่งเฉพาะในภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์

Abstract

ปัจจุบันห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่หลายแห่ง มีการวางจำหน่ายสินค้าโดยบรรจุภัณฑ์มีความ คล้ายกับสินค้าประเภทเดียวกันของผู้ผลิตรายอื่น แม้จะใช้เครื่องหมายการค้าที่แตกต่างกันก็ตาม ทั้งนี้โดยทั่วไปผู้บริโภคมีพฤติกรรมการเลือกซื้อและตัดสินใจซื้อสินค้าโดยการจดจำลักษณะภายนอกในแบบโดยรวม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้บริโภคที่ไม่รู้หนังสือ ไม่อาจแยกแยะความแตกต่างจากการอ่านชื่อทางการค้า ก็จะอาศัยการจดจำลักษณะที่เห็นได้ชัดเจน เช่น รูปลักษณะ กลุ่มของสี เป็นต้น สิ่งที่ง่ายที่สุดที่ผู้บริโภคจะจำ ก็คือ บรรจุภัณฑ์ เมื่อบรรจุภัณฑ์มีความคล้ายกันแล้ว ย่อมสร้างความสับสนหลงผิดในการแยกแยะความแตกต่างแหล่งกำเนิดของสินค้าหรือผู้ผลิตสินค้าได้

ภาพลักษณ์โดยรวม (Trade Dress) เป็นลักษณะภายนอกทั้งหมดที่สร้างความจดจำให้กับ ผู้บริโภค และไม่ใช่สินค้าโดยตรง โดยบรรจุภัณฑ์เป็นหนึ่งในแปดประเภทของภาพลักษณ์โดยรวม ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 มาตรา 4 ไม่ได้บัญญัติให้ ภาพลักษณ์โดยรวม ประเภทบรรจุภัณฑ์ เป็นเครื่องหมายอันอาจขอยื่นจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าได้ ผลทาง กฎหมายคือ เจ้าของภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์มีสิทธิในการฟ้องคดีกับผู้กระทำการไม่ สุจริตได้ตามหลักการลวงขาย ซึ่งจะมีภาระการพิสูจน์ที่ยุ่งยากกว่าเครื่องหมายที่ได้รับการจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าแล้ว เช่น ต้องพิสูจน์ว่ามีการใช้มาเป็นระยะเวลานาน แสดงหลักฐานการโฆษณาประชาสัมพันธ์ เสนอพยานบุคคล เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ยังคงมีข้อพิพาทเกี่ยวกับภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์ขึ้นสู่การพิจารณาคดีต่อศาล ผู้ศึกษาจึงได้ศึกษาการพิจารณาถึงลักษณะบ่งเฉพาะในภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์ของศาล และศึกษาว่าในกรณีที่ประเทศไทยบัญญัติให้ภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์เป็นเครื่องหมายแล้ว จะต้องมีขอบเขตของลักษณะบ่งเฉพาะทั้งลักษณะบ่งเฉพาะที่เกิดจากตัวเองและเกิดจากการใช้เพียงใด

ผู้ศึกษาจึงได้ทำการศึกษาลักษณะบ่งเฉพาะคุ้มครองภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์ ในประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศสิงคโปร์ และนำมาเปรียบเทียบกับประเทศไทย เกิดเป็นข้อเสนอให้ แก้ไขพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 มาตรา 4 ให้ครอบคลุมถึงภาพลักษณ์โดยรวม ประเภทบรรจุภัณฑ์ และกำหนดขอบเขตของลักษณะบ่งเฉพาะที่เกิดจากตัวเองและเกิดจากการใช้ อันจะทำให้เกิดความชัดเจนในการคุ้มครองและพิสูจน์ภาพลักษณ์โดยรวมประเภทบรรจุภัณฑ์ต่อไป.