การบริหารและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในยุคประเทศไทย 4.0กรณีศึกษา: สถาบันการเงินประเภทธนาคาร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทิศทางและแนวโน้มการบริหารและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของสถาบันการเงินประเภทธนาคารในยุคประเทศไทย 4.0 และเพื่อศึกษาแนวทางการเตรียมความพร้อมบุคลากรในฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ของสถาบันการเงินประเภทธนาคารเพื่อก้าวสู่ยุคประเทศไทย 4.0 ระเบียบวิธีวิจัยที่ผู้วิจัยเลือกใช้ คือ การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างเป็นเครื่องมือในการวิจัย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ ผู้บริหารฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ของสถาบันการเงินประเภทธนาคาร จำนวน 5 คน และผู้ทรงคุณวุฒิด้านการบริหารและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ จำนวน 2 คน โดยทำการวิเคราะห์ทิศทางและแนวโน้มการบริหารและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ใน 3 กระบวนการหลัก ผลการวิจัยพบว่า

1) การจัดหาทรัพยากรมนุษย์ (Acquiring Human Resource) พบว่า มีแนวโน้มในการวางแผนปรับโครงสร้างอัตรากำลังคนโดยการชะลอการรับอัตรากำลังคนเพิ่ม และนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาทำงานทดแทนงานบางตำแหน่งของมนุษย์ ขณะเดียวกันได้มีแนวโน้มในการวางแผนเพิ่มอัตรากำลังคนที่มีทักษะและศักยภาพที่ตรงตามความต้องการขององค์การ เพื่อมารองรับหน่วยงาน หรือการให้บริการรูปแบบใหม่ ตลอดจนการนำเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาประยุกต์ใช้ร่วมกับการใช้สื่อสังคมออนไลน์มาพัฒนาช่องทางการสรรหาและพัฒนาระบบการคัดเลือกให้สามารถแข่งขันและดึงดูดบุคลากรที่มีศักยภาพ (Talent) เข้ามาร่วมงานกับองค์การ

2) การธำรงรักษาทรัพยากรมนุษย์ (Maintaining Human Resource) พบว่า มีแนวโน้มในการสำรวจค่าตอบแทนประจำปี โดยมีการปรับปรุงระบบการบริหารค่าตอบแทนให้สอดคล้องกับความคาดหวังของคนยุคใหม่ และมีการกำหนดอัตราค่าตอบแทนแทนพิเศษให้กับกลุ่มคนที่มีศักยภาพ หรือกลุ่มแรงงานรูปแบบใหม่ที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในอนาคต เน้นการสร้างประสบการณ์ที่ดีให้แก่บุคลากร (Employee Experience) ให้ความสำคัญกับการสร้างสมดุลระว่างชีวิตการทำงาน และชีวิตส่วนตัวของบุคลกร (Work-Life Balance)

3) การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ (Developing Human Resource and Organization) พบว่า มีแนวโน้มในการมุ่งเน้นการพัฒนาและปรับปรุงกระบวนการ การเรียนรู้ให้สอดคล้องกับลักษณะและรูปแบบการเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นหลัก ส่งเสริมให้เกิดทักษะใหม่ (Discovery Skill) ด้านแนวคิดเชิงนวัตกรรม ความคิดสร้างสรรค์ และทักษะในการใช้เทคโนโลยี มีการเปิดโอกาสให้บุคลากรสามารถวางแผนความก้าวหน้าทางสายอาชีพของตนเองรวมถึงเปิดโอกาสให้มีการหมุนเวียนงานภายในองค์การเพื่อให้บุคลากรได้มีความรู้และประสบการณ์ที่หลากหลายเท่าทันสถานการณ์ สำหรับการพัฒนาองค์การของสถาบันการเงินประเภทธนาคาร พบว่า มีแนวโน้มในการปรับปรุงโครงสร้างการทำงานให้มีความรวดเร็ว กระชับ คล่องตัว (Agility) และทันสมัยมากขึ้นเพื่อรองรับกับการทำงานรูปแบบใหม่ ซึ่งจากการวิเคราะห์ทิศทางและแนวโน้มการบริหารและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของสถาบันการเงินประเภทธนาคารในยุคประเทศไทย 4.0 ผู้ให้สัมภาษณ์ได้เสนอแนวทางการเตรียมความพร้อมสำหรับบุคลากรในฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ของสถาบันการเงินประเภทธนาคารเพื่อก้าวสู่ยุคประเทศไทย 4.0 ในทิศทางเดียวกัน โดยผู้วิจัยได้ทำการวิเคราะห์ และสังเคราะห์สรุปเป็น 5 แนวทาง คือ 1) ก้าวทันการเปลี่ยนแปลงและเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง 2) พัฒนารูปแบบการทำงาน 3) สร้างประสบการณ์ที่ดีแก่บุคลากร 4) ปรับเปลี่ยนบทบาทนักทรัพยากรมนุษย์สู่บทบาทของผู้อำนวย และ5) พัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำงาน

Research: Human Resource Management and Development in Thailand 4.0: A Case Study of Financial Institutions focusing on Banks. This research aims to study the direction and trend of human resource management and developing of financial institutions in Thailand 4.0. The research method chosen by the researcher was qualitative research. The semi-structured interview was used as a research tool.

The sample was used in this research are Human Resource Management of 5 Banking Institutions in Thailand and the other 2 people in management and human resource development. This research is to analyze directions and trends in human resource management in 3 main processes. And the research found that;

Acquiring Human Resource, there is a tendency in the planning of human resources by slowing down the manpower and bring in modern technology to replace some jobs of human. The use of digital technology is to integrate with the use of social media. Develop channels to recruit and to develop the selection system to compete and attract potential employee.

Maintaining Human Resource is to make the Annual Compensation Survey system has been improved the expectations of the modern age and special compensation rates are set for potential people base on employee experience to balance working life.

Human resource management trends to focus on developing and improving processes that was called a discovery skill which is innovative concepts creativity and to seeking skills in using technology.

To provide the opportunities for staff to plan their career progress to organize and developing of banking institutions, there is a tendency to improve the structure of work to be faster and more flexible. From Analysis of Direction and Trends in Human Resource Development and Management of Financial Institutions focusing on Banks in Thailand 4.0 to the same direction. The researcher has analyzed and synthesis is 5 ways. 1) Keep up with change and learn continuously. 2) Developing a working style. 3) Create a good experience for employee. 4) To transform the human resource role to the role of the facilitator. 5) To improve the skills needed for work.