อุดมการณ์การเมือง การข้ามพ้นความเป็นซ้ายและขวา (2)

Abstract

แนวคิดที่ว่าด้วยการข้ามพ้นการแบ่งขั้วระหว่างความเป็นซ้ายและขวา อันมีพื้นฐานความเชื่อว่า สังคมยุคใหม่มีสิ่งที่ดำรงอยู่ภายในสังคมที่เรียกว่า "อภิบรรยาย" ในเชิงอุดมการณ์ ซึ่งครอบงำความเชื่อของสังคมอย่างมั่นคงและยาวนานในยุคแห่งสมัยใหม่นิยมถึงวาระเสื่อมคลายมนต์ขลังและกำลังแตกสลาย ลัทธิและคำสอนทางการเมืองที่แพร่หลายมานานนับศตวรรษได้รับการยอมรับจากนักวิชาการและนักการเมืองจำนวนมากว่ากลายเป็นสิ่งที่ไม่มีความสำคัญต่อไป อวสานนิยมแบบข้ามพ้นความเป็นซ้ายและขวา มีนัยแสดงให้เห็นว่า โลกทางการเมืองในยุคปลายศตวรรษที่ยี่สิบ และต้นศตวรรษที่ 21 นั้น มิใช่โลกที่มีการแข่งขันแบบเป็นขั้วความขัดแย้งระหว่างอุดมการณ์ซ้ายและขวาดังในอดีตอีกต่อไป หากแต่เป็นโลกที่มีความหลากหลายและซับซ้อนของแนวคิด อุดมการณ์ และกระบวนทัศน์ที่มีพื้นฐานความเชื่อจากเพศสภาพ ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ศาสนาและวัฒนธรรม อุบัติขึ้นในสนามการเมือง อันเป็นผลมาจากโลกาภิวัตน์ การเกิดขึ้นของระเบียบสังคมหลังประเพณีนิยม และการสะท้อนกลับทางสังคม ปรากฎการณ์เหล่านี้ทำให้ปัจเจกบุคคลมีอิสระในการเปลี่ยนแปลงความคิดอัตลักษณ์ และบรรทัดฐานทางการเมืองและสังคมมากขึ้น ภายในบริบทที่มีการเพิ่มขึ้นของการแลกเปลี่ยนและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ด้วยเหตุที่ความเป็นจริงทางการเมืองมีความซับซ้อนและหลากหลายมิติ การทำความเข้าใจจึงต้องเปิดกว้างทางความคิด เปิดรับความแตกต่างทางความเชื่่อและกระบวนทัศน์เข้ามาผสมผสานเพื่อเป็นแนวทางร่วมในการทำความเข้าใจ การยึดติดกับอุดมการณ์หรือความเชื่ออย่างใดอย่างหนึ่งตายตัว หรือการพยายามบีบบังคับสภาพความเป็นจริงทางการเมืองตามอัตตาของตนเองให้เหลือเพียงแค่ "ขั้วความขัดแย้ง" ประเภทที่ว่า "ถ้าไม่ขวา ก็ต้องเป็นซ้าย" ถ้าไม่ใช่ "ประชาธิปไตย ก็เป็นเผด็จการ" หรือแม้กระทั่งการแบ่งขั้วแบบ "ปฏิ-กษัตริย์นิยม" กับ "กษัตริย์นิยม" ของนักวิชาการและนักการเมืองบางกลุ่ม ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยยุคปัจจุบัน ดูเป็นการลดทอนความจริงทางการเมืองที่ซับซ้อน และหลากหลายให้มลายหายไป