แนวทางการส่งเสริมความรู้และความเข้าใจด้านความปลอดภัยและสุขอนามัยในการผลิตก๊าซชีวภาพจากขยะอินทรีย์ในระดับครัวเรือนและชุมชน

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้และความเข้าใจด้านความปลอดภัยและสุขอนามัยในการผลิตก๊าซชีวภาพจากขยะอินทรีย์ในระดับครัวเรือนและชุมชน วิเคราะห์งานเพื่อความปลอดภัยในการผลิตก๊าซชีวภาพ และเสนอแนวทางส่งเสริมความรู้และความเข้าใจด้านความปลอดภัยในการผลิตก๊าซชีวภาพจากขยะอินทรีย์ในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยใช้การสัมภาษณ์และแบบทดสอบร่วมกับการสังเกตการณ์ และการวิเคราะห์งานเพื่อความปลอดภัย (Job Safety Analysis) รวมทั้งการศึกษากรณีตัวอย่างเพื่อนำมาวิเคราะห์หาสาเหตุและผลกระทบจากอันตรายที่มีโอกาสเกิดขึ้นในการผลิตก๊าซชีวภาพในระดับครัวเรือนและชุมชนโดยใช้ CIPPI Model ในการกำหนดประเด็นในการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาพบว่าสาเหตุการเกิดอุบัติเหตุทั้งจากกรณีศึกษาและพื้นที่ศึกษา คือ การไม่สวมอุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล การสูบบุหรี่ การไม่รักษาความปลอดภัยในพื้นที่ผลิต นอกจากนี้อันตรายที่มีโอกาสเกิดขึ้นในระดับครัวเรือนและชุมชนในพื้นที่ศึกษา ได้แก่ การรั่วไหลของก๊าซจากลูกบอลลูน ก๊าซที่อาจทำให้เกิดไฟไหม้หรือระเบิดได้ อันตรายจากพื้นที่อับอากาศและการจัดเก็บก๊าซที่ไม่ถูกต้อง รวมทั้งปัญหากลิ่นรบกวนและเหตุเดือดร้อนรำคาญต่างๆ

แนวทางการส่งเสริมความรู้ความเข้าใจ ได้แก่ ควรส่งเสริมให้มีการกำหนดขอบเขตพื้นที่ผลิตโดยกำหนดระยะห่างจากชุมชนไม่น้อยกว่า 100 เมตร การกำหนดระยะห่างจากแนวสายไฟฟ้าแรงสูงพาดผ่านไม่น้อยกว่า 6 เมตร การกั้นพื้นที่ปฏิบัติงานด้วยสแลนเพื่อป้องกันสัตว์กัดแทะเข้าไปทำลายอุปกรณ์ ส่งเสริมให้เข้าใจถึงการใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคลอย่างถูกต้องและเหมาะสมกับงาน ลักษณะของพื้นที่เก็บก๊าซโดยต้องไม่ตั้งอยู่ในพื้นที่มีประกายไฟ เช่น ห้องครัว หรือพื้นที่สูบบุหรี่ เพื่อป้องกันการเกิดไฟไหม้และการระเบิด ให้มีการตรวจสอบรอยรั่วของถังเก็บก๊าซและท่อส่งก๊าซ พื้นที่จัดเก็บมีการระบายอากาศเพียงพอเพื่อป้องกันกรณีก๊าซรั่วไหลและเกิดการแทนที่ก๊าซออกซิเจนทำให้เกิดเป็นพื้นที่อับอากาศ ให้มีการติดตั้งระบบป้องกันน้ำฝนไม่ให้ไหลลงสู่ระบบหมักก๊าซชีวภาพ การติดตั้งบ่อรวมน้ำเสียพร้อมทั้งการทำความสะอาดเป็นครั้งคราว การติดตั้งสัญลักษณ์หรือป้ายเตือนไม่ให้บุคคลภายนอกเข้ามาในขณะปฏิบัติงาน ในระบบหมักหรือบอลลูนก๊าซควรมีการตรวจสอบให้มีน้ำเต็มอยู่ตลอดเวลา การตรวจสอบควบคุมแรงดันไม่ให้เกิน 300 mbar ให้ทราบถึงชนิดของก๊าซที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตก๊าซชีวภาพ การปฐมพยาบาลเบื้องต้น กฎหมายที่เกี่ยวข้องในการผลิตก๊าซชีวภาพ การปฏิบัติงานในพื้นที่อับอากาศ อันตรายและผลกระทบที่เกิดขึ้นและเสริมสร้างจิตสำนึกโดยการจัดกิจกรรมรณรงค์หรือการฝึกอบรมในการทำงานให้มีสติในการปฏิบัติงาน และปฏิบัติงานอย่างระมัดระวัง

The purposes of this study were to study knowledge and understanding on safety and sanitation of biogas production from organic waste at household and community levels, to analyze the safety of biogas production, to propose guidelines to promote knowledge and understanding on the safety of biogas production from organic waste at household and community levels. Data was collected using interviews, test and observations. Case studies on the accident of the biogas production were investigated to analyze causes and effects of potential hazards in the biogas production. Job Safety Analysis (JSA) and CIPPI Model were used to define a framework for in-depth interview for promoting knowledge and understanding on safety and sanitation. The causes of the accident were similar in both case studies and the study fields, i.e. not wearing Personal Protective Equipment (PPE), smoking in non-security in the production areas. In addition, potential dangers at the household and community levels in the study area including gas leaks from balloon gas cause a fire or explosion, danger of confined spaces and incorrect gas storage, as well as odor problems.

Guidelines for promoting the knowledge and understanding include 1) focusing on determining the production area with a distance of at least 100 meters from the community. 2) protecting the bitten to destroy equipment and promotion of knowledge and understanding on the proper and appropriate use of Personal Protective Equipment. 3) encouraging understanding on characteristics of the gas storage area, not to be located in a spurious area such as in kitchen or smoking area which are required to prevent fire and explosion, and 4) ensuring leakage of gas storage tanks and gas pipelines. In addition, storage space is sufficiently ventilated to prevent leakage of gas and replacement of oxygen, resulting in confined space. To promote an installation of rainwater protection systems not to flow into the biogas system is very crucial. Encouraging an installation of waste water wells, as well as occasional cleaning and installing a warning sign to prevent outsiders from entering the area are essential. The fermentation system or balloon gas should be checked for having full water at all times. Encouraging the monitoring of the pressure not to exceed 300 mbar and promoting understanding of types of gas that occurs in the biogas production as well as promoting of knowledge in the first aid is required, promoting legal knowledge related to biogas production, knowledge and understanding in confined areas, awareness of the dangers and its effects and strengthen awareness by organizing campaign activities or training in work-related awareness should be carried out.