อุดมการณ์การเมือง (8) นิเวศนิยมหลักคิดพิทักษ์โลก

Abstract

หลักคิดนิเวศวิทยา (ecology) มองสรรพสิ่งในโลกเป็นระบบที่เชื่อมโยงอย่างซับซ้อนมีการเกื้อกูลกันและอยู่ร่วมกันอย่างมีดุลยภาพ มนุษย์เป็นธรรมชาติอย่างหนึ่ง มิได้มีความเหนือกว่าหรือเป็นนายของสรรพสิ่งและสรรพชีวิตอื่น ๆ ในโลกภัยพิบัติและหายนะของสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในโลกปัจจุบันมีสาเหตุสำคัญมาจากการที่มนุษย์ใช้ทรัพยากรธรรมชาติมากเกินไปซึ่งทำลายและรบกวนดุลยภาพของธรรมชาตินั่นเอง ด้านการพัฒนาสังคมซึ่งขับเคลื่อนโดยพรรคการเมืองที่ยึดถืออุดมการณ์กระแสหลักไม่ว่าจะเป็นอนุรักษนิยม เสรีนิยม และสังคมนิยมก็ตาม ล้วนแล้วแต่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาทางวัตถุและความรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นกระบวนการนำทรัพยากรธรรมชาติมารับใช้มนุษย์และสร้างมลพิษแก่ผืนพิภพทั้งสิ้น โดยเฉพาะนำเชื้อเพลิงฟอสซิลที่ใช้แล้วหมดไปมาเป็นแหล่งพลังงาน อันเป็นการพัฒนาที่ไม่ยั่งยืนนั่นเอง สำหรับอุดมการณ์นิเวศนิยมในสังคมไทยเกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมประมาณสามทศวรรษที่ผ่านมา มีการขยายตัวอย่างต่อเนื่องในรูปแบบของขบวนการเคลื่อนไหวอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ความคิดนิเวศนิยมมีอิทธิพลต่อนโยบายและการตัดสินใจทางการเมืองที่สำคัญหลายประเด็น เช่น การหยุดยั้งการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ การส่งเสริมพลังงานทางเลือก และสิทธิสัตว์ อย่างไรก็ตามในโลกการเมืองของรัฐสภาไทยยังไม่มีพรรคการเมืองใดที่ยึดถืออุดมการณ์นิเวศนิยมมีตัวแทนในสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งแตกต่างจากหลายประเทศในตะวันตกที่สมาชิกพรรคกรีนมีที่นั่งในรัฐสภาของประเทศนั้นอย่างต่อเนื่อง และมีบทบาทสำคัญในการผลักดันนโยบายพิทักษ์ปกป้องและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม