แนวทางการพัฒนาสมรรถนะของมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของประเทศไทย

Abstract

การวิจัยเรื่อง แนวทางการพัฒนาสมรรถนะของมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของประเทศไทยเป็นการวิจัยที่ประยุกต์ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Research Methods) มีวัตถุประสงค์ ดังนี้1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบสมรรถนะมัคคุเทศก์ในปัจจุบัน 2) เพื่อประเมินสมรรถนะมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของประเทศไทย 3) เพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาสมรรถนะของมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของประเทศไทย โดยวิธีการในการเก็บข้อมูลเริ่มตั้งแต่การสัมภาษณ์มัคคุเทศก์ทั่วไป จำนวน 10 คน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์แก่นสาระ (Thematic Analysis) จากนั้นนำผลเชิงคุณภาพที่ได้จากการสัมภาษณ์ไปพัฒนาสร้างแบบสอบถามเชิงปริมาณซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลกับนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้าพื้นที่กรุงเทพมหานคร จำนวน 410 คน และใช้สถิติเชิงพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Statistic) ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ( Inferential Statistic) ได้แก่การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Factor Analysis) และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis)

สำหรับผลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Factor Analysis) พบว่าสมรรถนะมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.905 ค่าน้ำหนักองค์ประกอบตั้งแต่ 0.651-0.934 รวม 21 ตัวแปร จำแนกเป็น 5 องค์ประกอบ คือ ด้านคุณค่าและแนวคิดของตนเอง ด้านลักษณะเฉพาะตน ด้านบทบาทของตนเอง ด้านทักษะ และด้านคุณค่าทางสังคม ส่วนการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.920 ค่าน้ำหนักองค์ประกอบตั้งแต่ 0.659-0.890 รวม 15 ตัวแปร จำแนกเป็น 4 องค์ประกอบ คือด้านการร่วมสร้างคุณค่าและประสบการณ์อย่างแท้จริง ด้านความมุ่งมั่นตั้งใจของเจ้าบ้าน ด้านการเข้าถึงประสบการณ์จริง และด้านเรียนรู้ในวัฒนธรรมประเพณีที่แตกต่าง

นอกจากนี้สำหรับผลการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis) จากการนำตัวแปรที่ได้จากการวิเคราะห์องค์ประกอบ จำนวน 21 ตัวแปร พบว่าสมรรถนะมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์เหลือเพียง 19 ตัวแปร จาก 5 องค์ประกอบ ได้แก่ ด้านคุณค่าและแนวคิดของตนเอง ด้านลักษณะเฉพาะตน ด้านบทบาทของตนเอง ด้านทักษะ และด้านคุณค่าทางสังคม จากผลการวิเคราะห์องค์ประกอบ เหลือเพียง 19 ตัวแปร ที่ส่งผลต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และมี 2 ตัวแปรที่ไม่ส่งผล คือ ด้านความรู้เชิงสร้างสรรค์และด้านการมีส่วนร่วมกับชุมชน

ผลการศึกษาพบว่า ด้านคุณค่าและแนวคิดของตนเอง ด้านลักษณะเฉพาะตน ด้านบทบาทของตนเอง ด้านทักษะ และด้านคุณค่าทางสังคม ที่ส่งผลต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สามารถนำมาเสนอแนะแนวทางการพัฒนาสมรรถนะมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ประกอบด้วย 5 แนวทาง ได้แก่แนวทางที่ 1 การเสริมสร้างทัศนคติเชิงบวกมัคคุเทศก์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ แนวทางที่ 2 มุ่งการยกระดับความรู้ของมัคคุเทศก์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ แนวทางที่ 3 การเสริมสร้างบทบาทคุณลักษณะที่ดีของมัคคุเทศก์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ แนวทางที่ 4 การพัฒนาทักษะของมัคคุเทศก์ต่อการให้บริการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และแนวทางที่ 5 การส่งเสริมความเข้าใจระหว่างมัคคุเทศก์และพื้นที่ท่องเที่ยวต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์

จากผลการศึกษาดังกล่าวข้างต้น ผู้วิจัยมุ่งหวังว่าจะสามารถนำไปประยุกต์เป็นข้อเสนอแนะในการปรับปรุงพัฒนาแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และดำเนินการภายใต้ความร่วมมือในการสร้างเครือข่ายพัฒนาร่วมกันนอกจากกนี้พบว่า ตัวแปรด้านการมีส่วนร่วมกับชุมชน ด้านการใช้ความรู้เชิงสร้างสรรค์ ที่ไม่ส่งผลต่อการพัฒนาสมรรถนะมัคคุเทศก์ที่พึงประสงค์ต่อการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของประเทศไทยนั้น มัคคุเทศก์ควรให้ความสำคัญกับสมรรถนะในแต่ละด้านในการพัฒนาและส่งเสริมศักยภาพของตนเองเพื่อส่งมอบการบริการได้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างประสบการณ์อันน่าประทับใจให้กับนักท่องเที่ยว

The mixed method research entitled “Guidelines for Desired Tour Guide Competency Development for Thailand’s Creative Tourism” aimed to: 1) study current factors of tour guide competency; 2) evaluate desired tour guide competency for Thailand’s creative tourism; and 3) propose guidelines for desired tour guide competency development for Thailand’s creative tourism. The data was compiled from interviewing with 10 cases of tour guide and thematic analysis was applied for data analysis. Subsequently, the qualitative results derived from the interview were used for creating a quantitative questionnaire to compile data from 410 cases of foreign tourists traveling to Bangkok. The descriptive statistics consisted of frequency, percentage, mean, standard deviation and inferential statistics comprising of factor analysis and multiple regression analysis.

The results of factor analysis found that the reliability of desired tour guide competency was at 0.905 and the factor loading ranging from 0.651 to 0.934 totaling to 21 variables. It can be divided into 5 factors: self-concepts and values; self-image; self-role; skills and social-value. Meantime, reliability of creative tourism service was at 0.920. The factor loading was between 0.659-0.890 totaling 15 variables. It can be divided into four factors including value co-creation genuine experience, spirit of places, hands-on experience and cross-cultural and traditional experience.

Moreover, the results of multiple regression analysis from the component analysis of 21 variables, it was found that there were 19 variables of desired characteristics of tour guide from 5 factors comprising self-concepts and values; self-image; self-role; and skills; and social-value. Based on the results of the analysis, only 19 variables affect the creative tourism service and there are 2 ineffective variables namely creative knowledge and community participation.

The results also proved that self-concepts and values; self-image; self-role; skill; and social-values affect creative tourism service with statistical significance at 0.05 level. Thus, the proposed guidelines for the desired tour guide competency development of creative tourism consist of five aspects: 1) promote positive attitude of tour guide for creative tourism service; 2) enhance knowledge of tour guide for creative tourism service; 3) strengthen decent characteristics of tour guide for creative tourism service; 4) tour guide skill development for creative tourism service; and 5) enhance understanding between tour guide and tourist attraction for creative tourism service.

Regarding to the aforesaid results, the researcher aims that it can be applied for body of knowledge exchange and development as well as cooperation through development network. Moreover, it was found that the variables of community participation and creative knowledge application do not affect the desired competency development of tour guide for Thailand’s creative tourism services. Tour guide should focus on competency in each aspect for individual development and promotion to provide efficient and quality service and give impressive experience for tourists as well.