ผลกระทบของการลดภาวะเจริญพันธุ์ที่มีต่อการจัดการประถมศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่และขอนแก่น

Abstract

การประกาศใช้นโยบายวางแผนครอบครัวเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมาเริ่มปรากฏผลให้เห็นชัดขึ้นในปัจจุบัน ซึ่งจะเห็นได้จากปริมาณนักเรียนที่เข้าสู่ระบบโรงเรียนมีจำนวนลดลง เป็นผลให้จำนวนนักเรียนทั้งหมดลดลงด้วย หากสถานการณ์เช่นนี้ยังดำรงอยู่ต่อไป การจัดการประถมศึกษาก็จะต้องประสบปัญหามากยิ่งขึ้น รูปแบบการจัดการโรงเรียนก็จะต้องมีหลายรูปแบบตามความเหมาะสมของแต่ละโรงเรียนโดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดการโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก

จากการคาดประมาณประชากรวัยเรียนของจังหวัดเชียงใหม่พบว่า ประชากรอายุ 6 ปี ซึ่งเป็นอายุที่เริ่มเข้าสู่ระบบโรงเรียนมีแนวโน้มลดลงในช่วง 10 ปีข้างหน้า ขณะเดียวกัน จำนวนนักเรียนทั้งหมดก็มีแนวโน้มลดลงด้วย และโดยที่จังหวัดเชียงใหม่มีโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กมากกว่าครึ่งหนึ่งของโรงเรียนประถมศึกษาทั้งหมด ดังนั้น การที่ปริมาณนักเรียนทั้งหมดลดลงจะทำให้มีโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กเพิ่มมากขึ้น จากการวิจัยพบว่าวิธีการจัดการโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กที่เหมาะสม 4 วิธี คือ การเกณฑ์นักเรียน 2 กลุ่มอายุ สอนโดยการใช้สื่อการเรียนโครงการส่งเสริมสมรรถภาพการสอน การเกณฑ์นักเรียน 2 กลุ่มอายุ สอนโดยวิธีปกติ การเปิดสอนครบทุกชั้นเรียน และการยุบเป็นโรงเรียนสาขา.

สำหรับจังหวัดขอนแก่น แม้ว่าการคาดประมาณจะไม่พบว่าประชากรอายุ 6 ปี มีแนวโน้มลดลง แต่กลับพบว่าประชากรอายุ 6-12 ปี มีแนวโน้มลดลง ขณะเดียวกันจำนวนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และจำนวนนักเรียนทั้งหมดมีแนวโน้มลดลงด้วยเนื่องจากภาวะเจริญพันธุ์ของจังหวัดขอนแก่นเริ่มลดลงเมื่อไม่นานมานี้ ประกอบกับหมู่บ้านที่โรงเรียนตั้งอยู่มีขนาดใหญ่ จึงทำให้โรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กมีจำนวนเพิ่มขึ้นไม่มากนัก อย่างไรก็ตาม ผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กมีความคิดเห็นว่าวิธีการที่เหมาะสม 4 วิธี ในการจัดการโรงเรียนที่กำลังดำรงตำแหน่งอยู่ โดย 3 วิธีแรกจะเป็นเช่นเดียวกับจังหวัดเชียงใหม่ ส่วนอีกวิธีหนึ่งได้แก่การจัดพาหนะรับส่งนักเรียน