การพัฒนาการเรียนรู้ระดับอุดมศึกษาในยุคดิจิทัล: กรณีศึกษาพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา 3 ประการ (1) เพื่อศึกษาแนวคิดการศึกษาในยุคดิจิทัลและรูปแบบของการประยุกต์ใช้ดิจิทัลเทคโนโลยีในระดับอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ (2) เพื่อศึกษาบทบาทและความสำคัญของดิจิทัลเทคโนโลยีด้านการศึกษาเพื่อการพัฒนาอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ และ (3) เพื่อศึกษาให้เป็นข้อเสนอแนะทางด้านนโยบายการศึกษาและการพัฒนาการเรียนรู้ระดับอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ในการปรับตัวเพื่อก้าวเข้าสู่การศึกษายุคดิจิทัล ผู้วิจัยได้ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาค้นคว้าเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกตามกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทางการศึกษา จำนวนทั้งสิ้น 28 คน คือ กลุ่มผู้บริหารหลักสูตร กลุ่มผู้สอนและบุคลากรสนับสนุนทางการศึกษา และกลุ่มผู้เรียน

ผลการศึกษาพบว่า (1) แนวคิดการศึกษาในยุคดิจิทัลและรูปแบบของการประยุกต์ใช้ดิจิทัลเทคโนโลยีในระดับอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีดังนี้ 1.1) แนวคิดการศึกษาในยุคดิจิทัล ประกอบด้วย แนวคิดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 แนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต แนวคิดการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล และทฤษฎีคอนสตรัคติวิส 1.2) รูปแบบของการประยุกต์ใช้ดิจิทัลเทคโนโลยีในระดับอุดมศึกษา มีการพัฒนาที่ต่อเนื่องตามยุคและสมัยที่มีการเปลี่ยนแปลง ประกอบด้วย คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) การเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (WBI) อีเลิร์นนิง (E-learning) และการเรียนรู้ออนไลน์ในระบบเปิดสำหรับมหาชน (MOOC) (2) บทบาทและความสำคัญของดิจิทัลเทคโนโลยีด้านการศึกษาเพื่อการพัฒนาอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีบทบาทและความสำคัญในมิติที่สำคัญ 4 ประการ คือ ด้านการสร้างโอกาสทางการศึกษาหรือลดความเหลื่อมล้ำของโอกาสทางการศึกษา ด้านการใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาคุณภาพทางการศึกษา ด้านการช่วยในการจัดการและบริหารการศึกษา ด้านการใช้ประโยชน์ในกิจกรรมต่าง ๆ ทางการศึกษา (3) ข้อเสนอแนะทางด้านนโยบายการศึกษาและการพัฒนาการเรียนรู้ระดับอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ในการปรับตัวเพื่อก้าวเข้าสู่การศึกษายุคดิจิทัล มีดังนี้ 3.1) การพัฒนาการเรียนรู้ระดับอุดมศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ต้องมีการพัฒนาในองค์ประกอบต่าง ๆ คือ รูปแบบการเรียนการสอนในยุคดิจิทัลที่สอดคล้อง มีทักษะที่จำเป็นในยุคดิจิทัล มีการปรับตัวเพื่อก้าวเข้าสู่ยุคดิจิทัล และมีโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นในยุคดิจิทัล 3.2) การเตรียมความพร้อมหรือปรับตัวเพื่อเข้าสู่การศึกษายุคดิจิทัลของพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีดังนี้ คือ ต้องมีการเตรียมความพร้อมของบุคคลที่เกี่ยวข้อง ต้องปรับตัวของหลักสูตรและการบริหารจัดการ ต้องเตรียมความพร้อมของอุปกรณ์หรือโครงสร้างพื้นฐานและด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น งบประมาณที่เพียงพอ

The main objectives of this study are (1) to study educational concepts within the digital era and how digital technology is adopted by undergraduate schools in the 3 southern border provinces; (2) to study the role and importance of educational digital technology in undergraduate schools in the 3 southern border provinces for development purpose; (3) to study provide recommendations on developing appropriate educational policies and learning development in the digital era by the undergraduate schools in the 3 southern border provinces. The research method used are qualitative research namely desk research and in-depth interviews conducted with a total of 28 stakeholders within the educational system including instructors, educational administrative staffs, and students.

The study reveals that (1) the educational concepts within the digital era and how digital technology is adopted by undergraduate schools in the 3 southern border provinces comprise of the followings: 1.1) the educational concepts within the digital era are learning in the 21st century, learning in the digital era, and Constructivist theory; 1.2) the digital adoption by undergraduate schools is continuously developed in accordance with the modern changes and are consisted of Computer Assisted Instruction (CAI), Web Based Instruction (WBI), E-learning, and Massive Open Online Courses (Mooc). (2) the role and importance of educational digital technology in undergraduate schools in the 3 southern border provinces are taking 4 major roles which are widening educational opportunity or reducing educational opportunity gap, used as a tool for the quality of education, assisted in educational management, and benefited various other educational activities. (3) the recommendations on developing appropriate educational policies and learning development for undergraduate schools in the 3 southern border provinces that is responsive to the entrance to the digital era are the followings: 3.1) Various components required for developments are the development of learning that aligns with the digital era, provide learning that equip students with the required skills and encourage adaptability in the digital era, and having the fundamental structures that’s necessary in the digital era. 3.2) The required preparation for the entrance to learning in the digital era by undergraduate schools in the 3 southern border provinces are: preparation of related human resources, adaptation of the curriculums and management methods, preparation of the required tools or other related infrastructure, for instance sufficient funding for developments.