กลวิธีการเล่าเรื่องของบทเพลงประกอบละครในละครโทรทัศน์ไทย

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาถึงกลวิธีการเล่าเรื่องของบทเพลงประกอบละคร รวมถึง บทบาทและหน้าที่จากกลวิธีการเล่าเรื่องของเพลงประกอบละครที่ถูกนำไปใช้ในละครโทรทัศน์ไทย ปัจจุบัน โดยพิจารณาเฉพาะละครยอดเยี่ยมที่ได้รับรางวัลนาฏราช ตั้งแต่ ปี 2557-2558 ได้แก่ ละครสามีตีตรา และละครสุดแค้นแสนรัก ซึ่งมีทั้งหมดจำนวน 6 เพลง ได้แก่ ฉันก็รักของฉัน ไม่เจ็บ อย่างฉันใครจะเข้าใจ เกิดมาเพื่อรักเธอ จากละครสามีตีตรา และเจ็บนี้จำจนตาย แพ้รักให้ตายก็ ไม่รักกัน จากละครสุดแค้นแสนรัก งานวิจัยชิ้นนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพศึกษาจากการ วิเคราะห์ตัวบท ประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้เชี่ยวชาญทั้งสาขาวิชาชีพ และนักวิชาการ ที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาข้อที่หนึ่ง พบว่าการเล่าเรื่องของเพลงละครส่วนใหญ่เป็นการสื่อสาร ทางเดียว ที่มุ่งบอกความต้องการส่วนบุคคล แต่เพลงฉันก็รักของฉัน นำเสนอผ่านตัวละครหลัก สองคนที่ตอบโต้กัน จึงทำให้อารมณ์เพลงมีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้น เป็นเหตุให้ขั้นวิกฤตของ เพลงนี้ครอบคลุมตั้งแต่ท่อนฮุคข้ามไปยังท่อนเชื่อม ซึ่งโดยปกติแล้วเพลงอื่นจะหยุดขั้นภาวะวิกฤต ไว้ที่ท่อนฮุค และละครชีวิตทั้งสองเรื่องพบว่าทุกเพลงนำเสนอแก่นความรักที่เป็นขั้วขัดแย้ง สอดคล้องกับอารมณ์เพลงที่มาจากพื้นฐานของละคร การใช้สัญญะมีหน้าที่เล่าข้อมูลที่ลึกลงไปใน จิตใจของตัวละครอันสะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติ ค่านิยม รวมถึงภูมิหลังตัวละครหรือค้นพบข้อที่สอง พบว่าบทบาทและหน้าที่ของเพลงประกอบละครในปัจจุบัน นอกจาก เพลงประกอบละครที่ดีต้องส่งเสริมอารมณ์ตัวละครแล้ว ยังต้องเป็นเพลงที่ดี กล่าวคือ เป็นเพลง ที่ให้ผู้ฟังมีอารมณ์ร่วมไปกับเพลงนั้น ๆ ได้ด้วย โดยละครสองเรื่องนี้มีการนำเสนออารมณ์ของ เพลงเหมือนกัน ประกอบไปด้วยหนึ่งเพลงประกอบละครหลักที่นำเสนอแก่นสำคัญ และต้องเป็นมุมมองของตัวละครหลักที่เป็นต้นเหตุสำคัญของเรื่องทั้งหมด ตามด้วยเพลงประกอบละครอีกสอง เพลงที่สะท้อนมุมมองตัวละครหลักฝ่ายชาย และฝ่ายหญิง โดยหยิบเฉพาะฉากเวลาที่เกิดขั้ว ขัดแย้งมาเล่าเรื่องในเพลง โดยสัญญะที่พบคือการเลือกเสียงประสานที่มีทั้งความหมายทางตรง ที่เห็นได้จากภายนอก เพศสภาพ ช่วงอายุ และความหมายโดยนัยจากการสื่ออารมณ์ การตีความ ผู้ถ่ายทอดทั้งสองต้องมีความเชื่อในระดับเดียวกันเพื่อสื่อสารออกมาในทิศทางเดียว แต่ต่างกันแค่ บริบทในการเล่าเรื่องของเพลงประกอบละครและละครโทรทัศน์