การกำหนดคำบังคับในคดีปกครอง

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาปัญหาเกี่ยวกับการกำหนดคำบังคับในคดีปกครอง โดยมี วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงหลักการและแนวความคิดพื้นฐานเกี่ยวกับวิธีพิจารณาคดีปกครองและ การกำหนดคำบังคับในคดีปกครอง เหตุผล รายละเอียด และขั้นตอนในการกำหนดคำบังคับตาม คำพิพากษาของศาลปกครองไทย ทั้งที่ปรากฏเป็นโครงสร้างของคำบังคับในส่วนรูปแบบและเนื้อหา รวมตลอดถึงปัญหาบางประการที่เกิดขึ้นจากการปรับใช้หลักกฎหมาย หลักการ ทฤษฎี และ แนวความคิดในการกำหนดคำบังคับในคดีปกครองที่ยังไม่เหมาะสม รวมทั้งศึกษาวิเคราะห์ แนวความคิดในการกำหนดคำบังคับในคดีปกครองในต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำหนด คำบังคับในคดีปกครองของประเทศฝรั่งเศส ประเทศเยอรมัน เพื่อเสนอแนวทางในการกำหนด คำบังคับให้คดีปกครองที่เหมาะสม ศาลปกครองมีอำนาจกำหนดคำบังคับได้ตามขอบเขตของมาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ที่กำหนดทั้งขอบเขตด้านเนื้อและขอบเขต ด้านระยะเวลาเอาไว้เป็นเกณฑ์ที่จะศาลปกครองจะพิจารณากำหนดคำบังคับตามแต่ละประเภท คำฟ้อง โดยขอบเขตด้านเนื้อหามีเพียงเนื้อหาเดียวเท่านั้นไม่สามารถกำหนดเนื้อหาในลักษณะอื่นได้ จนกลายเป็นข้อจำกัดอำนาจของศาล และขอบเขตด้านระยะเวลาไม่ได้กำหนดเกณฑ์สำหรับการใช้ ดุลพินิจที่เหมาะสม ส่งผลให้มีหลายกรณีที่ศาลปกครองกำหนดคำบังคับแล้วเป็นต้นเหตุให้ ฝ่ายปกครองไม่สามารถปฏิบัติให้เป็นไปตามคำบังคับได้ จากการศึกษาวิจัย ปรากฏแนวทางการแก้ไขสภาพปัญหาดังกล่าว ดังนี้ ประการแรก เสนอ ให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ให้ศาลปกครองมีขอบเขตด้านเนื้อหาในการกำหนดคำบังคับเพิ่มขึ้นโดยไม่จำกัดอยู่เฉพาะ การเพิกถอน การห้ามกระทำการ หรือให้กระทำการเท่านั้น ให้สามารถกำหนดคำบังคับสั่งให้ ฝ่ายปกครองดำเนินการในลักษณะที่เป็นคุณแก่ผู้ฟ้องคดีได้ และให้มีเกณฑ์สำหรับการกำหนดผลในขอบเขตด้านระยะเวลาการเพิกถอนย้อนหลังจะต้องเป็นกรณีการฝ่าฝืนต่อกฎหมายอย่างร้ายแรง เท่านั้น และต้องดุลยภาพระหว่างความเชื่อโดยสุจริตของบุคคลกับประโยชน์สาธารณะเป็นสำคัญ ประการที่สอง เสนอให้มีการจัดตั้งคณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาทเกี่ยวกับเกี่ยวกับการปฏิบัติให้ สอดคล้องกับผลของคำพิพากษา เพื่อทำหน้าที่วินิจฉัยชี้ขาดปัญหาการไม่สามารถปฏิบัติตามคำบังคับ ในคำพิพากษาของศาลปกครอง