กลไกในการระงับข้อพิพาทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน : ศึกษาเฉพาะกรณีละเมิดพันธกรณีด้านการค้าและการลงทุน
Files
Publisher
Issued Date
2014
Issued Date (B.E.)
2557
Available Date
Copyright Date
Resource Type
Series
Edition
Language
tha
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
123 แผ่น
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Other identifier(s)
b185197
Identifier(s)
Access Rights
Access Status
Rights
ผลงานนี้เผยแพร่ภายใต้ สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
Rights Holder(s)
Physical Location
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. สำนักบรรณสารการพัฒนา
Bibliographic Citation
Citation
พุทธชาติ บุญกล่อม (2014). กลไกในการระงับข้อพิพาทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน : ศึกษาเฉพาะกรณีละเมิดพันธกรณีด้านการค้าและการลงทุน. Retrieved from: http://repository.nida.ac.th/handle/662723737/3205.
Title
กลไกในการระงับข้อพิพาทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน : ศึกษาเฉพาะกรณีละเมิดพันธกรณีด้านการค้าและการลงทุน
Alternative Title(s)
Dispute settlement mechanism in ASEAN economic community : A case study of the violations on trade and investment agreement
Author(s)
Advisor(s)
Editor(s)
item.page.dc.contrubutor.advisor
Advisor's email
Contributor(s)
Contributor(s)
Abstract
เนื่องจากประเทศสมาชิกอาเซียนกาลังเดินหน้าเข้าสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในปี
พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) แต่กลไกการระงับข้อพิพาทด้านเศรษฐกิจของอาเซียนในปัจจุบัน ยังไม่
ครอบคลุมกรณีที่เกิดข้อพิพาทอันมีสาเหตุมาจากประเทศสมาชิกละเมิดพันธกรณีด้านการค้าและการ
ลงทุนตามความตกลงระหว่างประเทศสมาชิก ซึ่งอ าจมีความสลับซับซ้อนมากยิ่งขึ้นภายหลังความ
ร่วมมือทางเศรษฐกิจนี้แม้จะมีกฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) ที่ระบุหลักการระงับข้อพิพาทไว้ใน
หมวดที่ 8 แต่ก็เป็นเพียงบทบัญญัติที่กาหนดวิธีการระงับข้อพิพาทโดยสันติวิธีไว้อย่างกว้างๆ ไม่มี
สภาพบังคับที่ชัดเจนแก่ประเทศสมาชิ กและพิธีสารอาเซียนที่กาหนดกลไกการระงับข้อพิพาทด้าน
เศรษฐกิจไว้โดยเฉพาะอย่าง “พิธีสารว่าด้วยกลไกระงับข้อพิพาทของอาเซียน (ASEAN Protocol on
Enhanced Dispute Settlement Mechanism – EDSM )” ซึ่งใช้กลไกการระงับข้อพิพาทของ
องค์การการค้าโลก (WTO) เป็นต้นแบบนั้น ตราบจนกระทั่งบัดนี้ก็ยังไม่เคยมีประเทศสมาชิกคู่พิพาท
ใดเลือกใช้กระบวนการระงับข้อพิพาทตามพิธีสารฯ ดังกล่าวเลย ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะทาการ ศึกษา
แนวคิดและหลักการในการกาหนดวิธีระงับข้อพิพาทกรณีละเมิดพันธกรณีระหว่างประเทศสมาชิก
รวมทั้งผลในทางกฎหมายต่อประเทศสมาชิกภาย ใต้กฎบัตรอาเซียนและพิธีสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
ประกอบกับการศึกษากลไกในการระงับข้อพิพาทรูปแบบต่างๆ ตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศ
เพื่อวิเคราะห์ว่ามีความสอดคล้องเหมาะสมกับพันธกรณีทางการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ
สมาชิกภายใต้กฎบัตรอาเซียน ทั้งในระดับทวิภาคีและในระ ดับพหุภาคีหรือไม่ อย่างไร และเพื่อมุ่ง
แสวงหามาตรการบังคับใช้กฎหมายที่มีประสิทธิภาพในการระงับข้อพิพาทระหว่างประเทศสมาชิก
ต่อไป
ในการศึกษาวิจัยนี้ ได้ศึกษาปฏิญญาเซบูว่าด้วยการเร่งรัดการจัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซียนภายในปี 2558 ปฏิญญาว่าด้วยแผนงานการจัดตั้งปร ะชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC
Blueprint) กฎบัตรสมาคมแห่งประชาชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ASEAN Charter) หมวดที่ 8
เรื่อง การระงับข้อพิพาท (Settlement of Disputes) และพิธีสารอาเซียนที่เกี่ยวข้อง อันได้แก่ สนธิ
สัญญาไมตรีและความร่วมมือแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Treaty of Amity and Cooperation in
Southeast Asia - TAC) พิธีสารว่าด้วยกลไกระงับข้อพิพาทของอาเซียน (ASEAN Protocol on Enhanced Dispute Settlement Mechanism - EDSM ) พิธีสารของกฎบัตรอาเซียนว่าด้วยกลไก
การระงับข้อพิพาท (Protocol to the ASEAN Charter on Disputes Settlement Mechanism -
DSMP) ความตกลงว่าด้วยการลงทุนอาเซียน (ASEAN Comprehensive Investment Agreement
- ACIA) ความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน (ASEAN Trade in Goods Agreement - ATIGA)
กรอบความตกลงว่าด้วยบริการของอาเซียน (ASEAN Framework Agreement on Services -
AFAS) และความตกลงการใช้อัตราภาษีพิเศษที่เท่าเทียมกันสาหรับเขตการค้าเสรีอาเซียน
(Common Effective Preferential Tariff Scheme - CEPT) นอกจากนี้ ผู้วิจัยได้ทาการสัมภาษณ์
ผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับการระงับข้อพิพาทด้านการค้าและการลงทุนระหว่างป ระเทศ ทั้ง
ในทางทฤษฎีและในทางปฏิบัติเพื่อเป็นข้อมูลอีกชั้นหนึ่งในการสนับสนุนข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้า
เอกสารพื้นฐาน เอกสารทางการ บทความ และตาราต่างๆ ในทางกฎหมาย ทั้งภาษาไทยและ
ภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้องกับการระงับข้อพิพาททางการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ รวมถึง
องค์การระหว่างประเทศที่มีบทบาทสาคัญต่อเศรษฐกิจโลกอันได้แก่ อนุสัญญานิวยอร์กว่าด้วยการ
ยอมรับและการบังคับใช้คาชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการต่างประเทศ (Convention on the
Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards 1958) ความเข้าใจว่าด้วย
กฎเกณฑ์และกระบวนการระงับข้อพิพาทขององค์การการค้าโลก (WTO Understanding on Rules
and Procedures Governing the Settlement of Dispute) และกฎบัตรสหประชาชาติ (Charter
of the United Nations)
จากการศึกษาและวิเคราะห์กลไกการระงับข้อพิพาทภายใต้บทบัญญัติดังกล่าวข้างต้น ผู้วิจัย
พบว่ากล ไกการระงับข้อพิพาทด้านการค้าและการลงทุนขององค์การระหว่างประเทศที่ได้รับการ
ยอมรับจากนานาชาติว่ามีประสิทธิภาพมากที่สุดอย่างองค์การการค้าโลก (World Trade Organization:
WTO) ที่ประเทศสมาชิกอาเซียนต่างก็เข้าร่วมเป็นภาคีนั้น น่าจะเป็นกลไกการระงับข้อพิพาทที่
เหมาะสมมากที่สุดในการจัดตั้งกลไกระงับข้อพิพาทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และอาเซียนควร
ส่งเสริมการให้อิสระแก่ประเทศสมาชิกคู่พิพาทในการเลือกใช้การระงับข้อพิพาททางเลือก
(Alternative Dispute Resolution: ADR) อาทิเช่น การอนุญาโตตุลาการ (Arbitration) อันถือเป็น
ส่วนหนึ่งของกลไกการระงับข้อพิพาทของอาเซียนในปัจจุบัน อันจะช่วยส่งเสริมให้นโยบายทางเศรษฐ
กิจและกลไกระงับข้อพิพาทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนสามารถดาเนินไปได้อย่างราบรื่นและมีผล
บังคับใช้ได้อย่างสมบูรณ์ และนาไปสู่การปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติมบทบัญญัติดังกล่าวให้มีความสมบูรณ์
และมีประสิทธิภาพเพียงพอที่จะรองรับการยุติข้อพิพาทด้านการค้าและการลงทุนที่เกิดขึ้นภายหลัง
การเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได้ตามหลักการระงับข้อพิพาทที่เป็นสากล นอกจากนี้ ยังเป็น
การเพิ่มความเชื่อมั่นให้แก่นักลงทุนชาวต่างชาติว่าประเทศสมาชิกจะปฏิบัติตามพันธ กรณีอย่าง
เคร่งครัด ไม่ยึดมั่นในหลักการระงับข้อพิพาทแบบวิถีอาเซียน (ASEAN Way) ซึ่งนาไปสู่บทสรุปและ
ข้อเสนอแนะของผู้วิจัยเพื่อเป็นแนวทางในการวางแผนนโยบายรัฐและมุ่งพัฒนากฎหมายภายในของ
ประเทศสมาชิกให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น เพื่อให้สอดคล้องและเหมาะสมกับเจตนารมณ์ของการจัดตั้ง
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนต่อไป
Table of contents
Description
วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2557