มาตรการทางกฎหมายเพื่อควบคุมงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลางรายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
Publisher
Issued Date
2018
Issued Date (B.E.)
2561
Available Date
Copyright Date
Resource Type
Series
Edition
Language
tha
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
309 แผ่น
ISBN
ISSN
eISSN
Other identifier(s)
b205818
Identifier(s)
Access Rights
Access Status
Rights
ผลงานนี้เผยแพร่ภายใต้ สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
Rights Holder(s)
Physical Location
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. สำนักบรรณสารการพัฒนา
Bibliographic Citation
Citation
กฤติญดา เกิดลาภผล (2018). มาตรการทางกฎหมายเพื่อควบคุมงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลางรายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น. Retrieved from: https://repository.nida.ac.th/handle/662723737/6490.
Title
มาตรการทางกฎหมายเพื่อควบคุมงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลางรายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
Alternative Title(s)
Legal measures to control government’s contingency fund for emergency
Author(s)
Advisor(s)
Editor(s)
item.page.dc.contrubutor.advisor
Advisor's email
Contributor(s)
Contributor(s)
Abstract
การบริหารงบประมาณรายจ่ายภาครัฐมีความส าคัญต่อประเทศชาติและ “งบประมาณ
รายจ่าย” เป็นกฎหมายฉบับหนึ่งที่ว่าด้วยการกาหนดเงินแผ่นดินที่ฝ่ายนิติบัญญัติในฐานะผู้แทนของ
ประชาชนอนุญาตให้ฝ่ายบริหารน าไปใช้จ่ายในแต่ละปีงบประมาณ โดยจำแนกรายจ่ายตามโครงสร้าง
แผนงานด้านต่าง ๆ และมีกระบวนการอนุมัติงบประมาณรายจ่ายตามกฎหมาย ในส่วนของการใช้เงิน
งบกลาง รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นมีความสาคัญในการบริหารเศรษฐกิจการ
คลังในภาวะวิกฤตที่มีความจำเป็นต้องใช้งบประมาณในการแก้ไขสถานการณ์ของประเทศโดยเร่งด่วน
เป็นการแบ่งอานาจจากฝ่ายนิติบัญญัติมาให้ฝ่ายบริหารในกระบวนการใช้งบประมาณในส่วนนี้เพื่อให้
ฝ่ายบริหารสามารถแก้ไขสถานการณ์ได้ทัน
อย่างไรก็ตาม ถึงแม้การตั้งงบกลางรายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็นจะมี
ข้อดีเพราะให้ความยืดหยุ่นกับฝ่ายบริหารในการดำเนินงานที่ต้องเยียวยาหรือบรรเทาความเสียหาย
จากภัยพิบัติสาธารณะร้ายแรง และดำเนินการในภารกิจที่เป็นความจำเป็นเร่งด่วนของรัฐ แต่
มาตรการทางกฎหมายในการควบคุมงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็นของ
ประเทศไทยมีข้อจำกัด โดยที่พระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ.2502 ซึ่งเป็นกฎหมายหลักไม่ได้
มีการกำหนดเรื่องหลักเกณฑ์การใช้จ่ายงบกลาง รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นไว้
แม้ว่าในภายหลังจะมีการกำหนดโดยระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณรายจ่ายงบกลาง รายการ
เงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น พ.ศ.2560 และมีการตราพระราชบัญญัติ วินัยการเงิน
การคลังของรัฐ พ.ศ.2561 ขึ้นโดยมีการกำหนดวัตถุประสงค์ในการตั้งงบกลาง รายการเงินสำรองจ่าย
เพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นไว้ แต่ยังคงพบปัญหาในการควบคุมงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อ
กรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น ทั้งนี้ เนื่องจากพระราชบัญญัติ วินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ.2561 ออก
กฎเกณฑ์ที่มีลักษณะหละหลวมและไม่ชัดเจนเพียงพอที่จะแก้ไขปัญหาได้ นอกจากนั้น เมื่อมีการตราพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ.2561 ขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้ พบว่ายังคงไม่ครอบคลุมการป้องกัน
ไม่ให้เกิดปัญหาขึ้นอีกในอนาคต
ดังนั้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ จึงมุ่งศึกษาถึงหลักเกณฑ์ทางกฎหมายเกี่ยวกับระบบงบประมาณ
แผ่นดินโดยเฉพาะหลักเกณฑ์ในการจัดสรรและการบริหารงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลาง
รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นของประเทศไทยในปัจจุบันว่าไม่เอื้ออานวยต่อ
การควบคุมงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลางรายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
ในปัจจุบันอย่างไร และทำการศึกษาและวิเคราะห์แนวคิด หลักการ และทฤษฎี การคลังและ
การงบประมาณที่เกี่ยวข้องกับงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
นอกจากนั้น ได้ทำการศึกษาประสบการณ์การควบคุมงบประมาณกรณีฉุกเฉินของต่างประเทศ และ
แนวปฏิบัติที่ดีทางงบประมาณขององค์การระหว่างประเทศ และนำผลการศึกษานั้นมาใช้เป็นแนวทาง
ในการปรับปรุงกฎหมายของไทยเพื่อให้การควบคุมงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉิน
หรือจำเป็นของประเทศไทยมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และเป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญได้
อย่างแท้จริง
จากการศึกษาหลักเกณฑ์และกฎหมายที่เกี่ยวกับงบกลางรายการเงินสำรองเพื่อกรณีฉุกเฉิน
หรือจำเป็นในประเทศไทยพบปัญหาสำคัญ 3 ประการ โดยสรุปได้ดังนี้
ปัญหาประการแรก ปัญหากฎหมายในการควบคุมสัดส่วนงบกลาง รายการเงินสำรองจ่าย
เพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นมีขนาดและสัดส่วนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ปัญหาประการที่สอง ปัญหากฎหมายในการควบคุมการใช้งบกลาง รายการเงินสำรองจ่าย
เพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
ปัญหาประการที่สาม ปัญหากฎหมายในการควบคุมการโอนงบประมาณรายจ่ายไปยังงบกลาง
รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น และจากการศึกษาเรื่องการโอนงบประมาณ
รายจ่ายพบปัญหา คือ ปัญหาจากการตราพระราชบัญญัติโอนงบประมาณรายจ่าย ปัญหาจากการโอน
เงินจากงบกลางรายการอื่นมาให้รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือกรณีจำเป็นและปัญหา
การเพิ่มขนาดและสัดส่วนของของการจัดสรรและการใช้งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณี
ฉุกเฉินหรือจำเป็น
จากข้อจำกัดทางกฎหมายดังกล่าว ผู้เขียนได้มีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมาย
เพื่อควบคุมงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นของประเทศไทยให้มี
ความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น จึงเห็นว่าต้องมีการแก้ไขกฎหมายหลัก 2 ฉบับ คือ พระราชบัญญัติวินัย
การเงินการคลังของรัฐ พ.ศ.2561 และพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ.2561 เพื่อเป็น
มาตรการทางกฎหมายในการควบคุมกระบวนการจัดทำและบริหารงบประมาณแผ่นดินประเภท
งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นของประเทศไทย โดยให้มีการกำหนดสัดส่วนงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นต่องบประมาณรายจ่ายประจำปี
กำหนดขอบเขตการใช้งบกลาง รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นให้ชัดเจน และ
กำหนดการโอนงบประมาณรายจ่ายไปยังงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น
ภายใต้วินัยการคลังที่ดีโดยให้มีการควบคุมการตราพระราชบัญญัติโอนงบประมาณไปยังงบกลาง และ
การควบคุมการโอนงบกลางระหว่างกัน
ทั้งนี้ เพื่อให้การควบคุมงบประมาณแผ่นดินประเภทงบกลางรายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณี
ฉุกเฉินหรือจำเป็นมีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เป็นไปตามหลักแนวคิดและทฤษฎี
ทางการคลังและแนวปฏิบัติที่ดีทางงบประมาณขององค์การระหว่างประเทศ และนำไปสู่เสถียรภาพ
และความยั่งยืนทางการคลังของประเทศในระยะยาว อันจะส่งผลให้การใช้จ่ายงบประมาณแผ่นดิน
ของประเทศเกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชนได้อย่างแท้จริง
Table of contents
Description
วิทยานิพนธ์ (น.ด.)--สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2561