คุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของปัจจัยส่วนบุคคลประกอบด้วย เพศ อายุ สถานภาพสมรส วุฒิการศึกษาสูงสุด ระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่ง ที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 3) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยลักษณะงาน และปัจจัยพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงานที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช / เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถาม แบ่งออกเป็น 4 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลพื้นฐานลักษณะทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามส่วนที่ 2 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับลักษณะงานที่ข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชปฏิบัติ ที่สร้างขึ้นตามแนวคิดของ Hackman และ Oldham ส่วนที่ 3 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และส่วนที่ 4 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ที่สร้างขึ้นตามแนวคิดเรื่ององค์ประกอบคุณภาพชีวิตการทำงานของ Walton / กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช จำนวน 303 คน ที่ปฏิบัติงานในหน่วยงานต่าง ๆ คือ สำนักงานอธิการบดี สำนักบริการการศึกษา สำนักเทคโนโลยีการศึกษา สำนักทะเบียนและวัดผล สำนักบรรณสารสนเทศ สำนักพิมพ์ สำนักการศึกษาต่อเนื่อง สำนักคอมพิวเตอร์ สถาบันวิจัยและพัฒนาศูนย์ฝึกอบรมการพิมพ์แห่งชาติ และ 11 สาขาวิชา.

สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณหลายชั้น / สรุปผลการศึกษาได้ ดังนี้ / 1. ระดับคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณาคุณภาพชีวิตการทำงานเป็นรายด้าน พบว่าด้านค่าตอบแทนที่เหมาะสม ด้านการพัฒนาความสามารถของบุคลากร ด้านความก้าวหน้าในงาน ด้านธรรมนูญในองค์การ ด้านความสมดุลระหว่างชีวิตงานกับชีวิตด้านอื่น และด้านการเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับหน่วยงานส่วนอื่น อยู่ในระดับปานกลางเช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังพบว่า ลักษณะงานโดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง และพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงานโดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง / 2. จากการวิเคราะห์ความแตกต่างของความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตกการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า 2.1 อายุ วุฒิการศึกษาสูงสุด ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านค่าตอบแทนที่เหมาะสม และความแตกต่างของเพศ สถานภาพสมรส และระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านค่าตอบแทนที่เหมาะสม

2.2 วุฒิการศึกษาสูงสุด และลักษณะสายงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านการพัฒนาความสามารถของบุคลากร และความแตกต่างของเพศ อายุ สถานภาพสมรส ระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านการพัฒนาความสามารถของบุคลากร 2.3 วุฒิการศึกษาสูงสุด ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านความก้าวหน้าในงาน และความแตกต่างของเพศ สถานภาพสมรส อายุ และระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านความก้าวหน้าในงาน / 2.4 เพศ อายุ สถานภาพสมรส วุฒิการศึกษาสูงสุด ระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านธรรมนูญในองค์การ.

2.5 อายุ ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านความสมดุลระหว่างชีวิตงานกับชีวิตด้านอื่น และความแตกต่างของเพศ สถานภาพสมรส วุฒิการศึกษาสูงสุด และระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านความสมดุลระหว่างชีวิตงานกับชีวิตด้านอื่น / 2.6 วุฒิการศึกษาสูงสุด ลักษณะสายงาน และระดับตำแหน่งข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านการเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับหน่วยงานส่วนอื่น และความแตกต่างของเพศ สถานภาพสมรส อายุ และระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานในด้านการเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับหน่วยงานส่วนอื่น 2.7 วุฒิการศึกษาสูงสุด ลักษณะสายงาาน และระดับตำแหน่งของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงาน ความแตกต่างของเพศ อายุ สถานภาพสมรส และระยะเวลาที่ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงาน เมื่อวิเคราะห์รวมทั้ง 6 ด้าน

3. จากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยลักษณะงานกับคุณภาพชีวิตการทำงานขงอข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า ลักษณะงานมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ในระดับปานกลางและในทิศทางเดียวกัน (R = .397) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 / 4. จากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงานกับคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า พฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงาน มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ในระดับปานกลางและทิศทางเดียวกัน (R = .431) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 /5 เมื่อวิเคราะห์การถดถอยพหุระหว่างปัจจัยลักษณะงาน ปัจจัยพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงาน ที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า ทั้งปัจจัยพฤติกรรมการทำงานกับเพื่อนร่วมงานและปัจจัยลักษณะงาน มีผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช โดยทั้ง 2 ประการนี้ สามารถร่วมกันพยากรณ์ความแปรปรวนของคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชได้ร้อยละ 28.362 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จากผลการศึกษาดังกล่าวจึงใช้ให้เห็นได้ว่า ปัจจัยองค์ประกอบที่เป็นตัวกำหนดคุณภาพชีวิตการทำงานทั้ง 6 ด้าน มีผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ดังนั้น เพื่อให้ข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชมีคุณภาพชีวิตการทำงานอยู่ในระดับสูง มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชจึงควรส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนาคุณภาพชีวิตการทำงานทั้ง 6 ด้าน ของข้าราชการมหาวิทยาลัยทุกสายให้อยู่ในระดับสูง ซึ่งจะส่งผลให้ข้าราชการมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชมีความพึงพอใจในการทำงาน มีศักยภาพในการทำงาน มีความสำนึกรับผิดชอบต่องานและองค์กร และแน่นอนย่อมจะส่งผลให้งานที่รับผิดชอบมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อันจะนำไปสู่ความเป็นเลิศทางวิชาการของมหาวิทยาลัยต่อไป.

This study has the following objectives: 1) To study the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University 2) To study the ralationship of personal factors, namely, sex, age, marital status, highest educational degree, duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University, line of work and position level in working with colleagues with have effect on the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University. 3) To study the relationship among personal factors, nature of work factors and behavioral factors in working with colleagues which have effect on the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University. / The instrument in collecting information is the questionnaires which comprise 4 part as follows: Part 1 Questionnaires concerning general basic informaiton of the respondens. Part 2 Questionnaires concerning the characteristics of work operated by the officials of Sukhothai Thammathirat Open University. The questionnaires were prepared in accordance with the quidelines proposed by Hackman and Oldham. Part 3 Questionnaires concerning the behavior in working with colleagues of the above-mentioned officials and Part 4 Questionnaires concerning the quality of working life of the officials, whic were prepared in accordance with the quidelines on components of quality of working life of Walton.

The sample groups used for the study are 303 officials of Sukhothai Thammathirat Open University who are working in various working unis, such as the Office of the President, Office of Registration Reconds And Evaluation, Office of Academic Affaires, Office of the Documentaion And Information, Office of University Press, Office of Continuing Education, Office of Computer Service, Institute of Research and Development, Naitonal Printing Technology Training Center and 11 Schools. / The statistics used in analyzing the data are percentage, mean and variation value standards, Pearson's product moment correlaion coefficient and multiple regression analysis. / The results of the study can be concluded as follows: / 1. The quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University in general is at the middle level, and when considered the quality of working life on the working field basis, it is found that the adequate and fair compensaton, development of human capacities, career progress, constitutionalism, the total life space and the relationship with other working units are also in the middle level. In addition, it is found that the nature of work in gerneral are also in the middle level. Their behavior in working with colleagues in general are also in the middle level. / 2. The analysis of the different among the relationship between the personal factors has an impact on the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University yields the following results:

2.21 Age, highest educational degree, the line of work and the positon level of the officials have the correlation with the quality of working life in terms of the adequate and fair compensation and the different of sex, marital status and duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University of the officials have no corelation with the quality of working life of the officials in terms of the adequate and fair compensation. / 2.2 Highest educational degree and line of work of the officials have correlation with the quality of working life in terms of development of human capacities and the different of sex, age marital status, duration of services in Sukhothai Thammathirat Open Univerity and position level of the officials have no correlation with the quality of working life of the officials in terms of the development of human capacities. / 2.3 Line of work and the position level have correlation with the quality of working life in terms of career progress and the different of sex, marital status, age and duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University of the officials have no correlation with the quality of working life in terms of career progress. / 2.4 Sex, age, marital status, the highest educational degree, duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University, the line of work and the position level of the officials have no corelation with the quality of working life in terms of constitutionalism. / 2.5 Age, line of work and the position level of the officials have corelation with the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University in terms of the total life space and the diffferent of sex, marital status, highest educational degree and duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University of the officials have no correlation with the quality of working life in terms of the total life space.

2.6 Highest education degree, the line of work and the position level of the officials have correlation with the quality of working life in terms of the relationship with other working units and the different of sex, marital status, age and duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University of the officials have no correlation with the quality of working life in terms of the relationship with other working units. / 2.7 Highest education degree, line of work and position level of the officials have correlation with the quality fo working life and the different of sex, age, marital status and duration of services in Sukhothai Thammathirat Open University have no correlation with the quality of working life when considered on six fields. / Also, when analyzing the relationships between the personal factors and the quality of working life of the officials terms of correlation with other working units, it is at a high level with significant statistics implication at the level of .05. / 3. From the analysis of relationship between the factor of nature of work and the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University, it is found that the nature of work has correlation with the quality of working life of the officials at the middle level in the same direction (R=.397) with significant statistics implication at the level of .05. / 4. From the analysis of relationship between the factor of working behavior with the colleagues and the quality of working life of the officials, it is found that the behavior in working with colleagues has corelation with the quality of work of the officials at the middle level and in the same direction (R=.431) with significant statistics implication at the level of .05.

When analyzing the multiple regression between the factor of nature of work, factor of working behavior with colleagues has an impact on the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University, where by both factors can jointly project the variation of the quality of working life of the officials for 28.362% with significant statistics implication at the level of .05. / The results of the study clearly indicate that the factors outlining the quality of working life in all 6 aspects have the effect on the quality of working life of the officials of Sukhothai Thammathirat Open University. Accordingly, in order to upgrade the quality of working life of the officials to a higher level, Sukhothai Thammathirat Open University should encourage, support and develop all 6 aspects of quality of working life of the officials of all lines to be in a higher level which will result in the satisfaction of working, high potential of work, creating responsible consciousness toward work and the organization. lt is, then, certain that the work will be more efficient and fruitful, which will further lead the University to be excellent in academic fields.