การคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย : ศึกษาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 1999
Publisher
Issued Date
2013
Issued Date (B.E.)
2556
Available Date
Copyright Date
Resource Type
Series
Edition
Language
tha
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
187 แผ่น
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Other identifier(s)
b180772
Identifier(s)
Access Rights
Access Status
Rights
ผลงานนี้เผยแพร่ภายใต้ สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
Rights Holder(s)
Physical Location
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. สำนักบรรณสารการพัฒนา
Bibliographic Citation
Citation
ภัทรพร เย็นบุตร (2013). การคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย : ศึกษาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 1999. Retrieved from: http://repository.nida.ac.th/handle/662723737/727.
Title
การคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย : ศึกษาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 1999
Alternative Title(s)
Protection of Thai Traditional Medicine Owner : according to the Protection and Promotion of Traditional Thai Medicine Wisdom Act BE 1999 (1999)
Author(s)
Advisor(s)
Editor(s)
item.page.dc.contrubutor.advisor
Advisor's email
Contributor(s)
Contributor(s)
Abstract
เนื่องจากสถานการณ์ที่ประเทศไทยต้องประสบปัญหาจากบริษัทต่างชาติได้นำภูมิปัญญา
การแพทย์แผนไทย ไปแสวงหาประโยชน์ทางเศรษฐกิจโดยการพัฒนาต่อยอดและขอรับสิทธิบัตร แต่
ไม่ได้แบ่งปันผลประโยชน์นั้นให้แก่จ้ำของภูมิปัญญาอย่างเป็นธรรม ซึ่งต่อมาได้มีการประกาศใช้
พระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2542 เพื่อให้ความคุ้มครองผู้
ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยโดยเฉพาะเจาะจง อย่างไรก็ตาม ภายหลังการประกาศใช้
กฎหมายดังกล่าวประเทศไทยก็ยังคงประสบปัญหาลักษณะเดิมอยู่ ทำให้ผู้เขียนสนใจศึกษาถึงแนว
ทางการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัตินี้ ให้คุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยได้
ครอบคลุมชัดเจนมากยิ่งขึ้น เพราะผู้ทรงสิทธิเป็นกลไกสำคัญยิ่งในการขับเคลื่อนการอนุรักษ์และใช้
ประโยชน์จากภูมิปัญญาการแพทย์ได้อย่างยั่งยืนต่อไป
ในการศึกษาวิจัยนี้ ได้อาศัยการเปรียบเทียบพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริม
ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2542 กับกฎหมายระหว่างประเทศและกฎหมายภายในประเทศ
ของต่างประเทศที่มีความสำคัญเกี่ยวข้องกับพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์
แผนไทย พ.ศ. 2542 ได้แก่ ความตกลงทริปส์อนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ
อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองและส่งเสริมความหลากหลายของการแสดงออกทางวัฒนธรรม
มาตรการทางกฎหมายของประเทศอินเดีย และมาตรการทางกฎหมายของประเทศจีน และ
กฎหมายภายในประเทศของไทยที่มีความสำคัญเกี่ยวข้อง ได้แก่ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พ.ศ. 2550 พระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 และที่แก้ไขเพิ่มเติม พระราชบัญญัติการประกอบโรค
ศิลปะ พ.ศ. 2542 แล ะที่แก้ไขเพิ่มเติม พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 พระราชบัญญัติสิทธิบัตร
พ.ศ. 2522 และพร าชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542
จากการศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายตามประเด็นปัญหาสี่ประการ คือ ปัญหาการจดทะเบียน
เพื่อคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย อันเนื่องมาจากพระราชบัญญัติคุ้มครองและ
ส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2542.ได้ประกาศใช้มาเป็นระยะเวลานาน แต่ยังไม่มีผู้
ได้รับการคุ้มครองสิทธิตามพระราชบัญญัตินี้เลย ปัญหาการกำหนดบทนิยามที่เกี่ยวข้องกับ "วัตถุ
แห่งสิทธิ" ให้มีความชัดเจนและสอดคล้องกับเจตนารมณ์แห่งกฎหมายที่มุ่งคุ้มครองพื้นความรู้ด้านการแพทย์ซึ่งยังไม่ได้พัฒนาต่อยอดด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ รวมถึงกำหนดนิยาม
ให้ครอบคลุมถึงการคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์พื้นเมืองของต่างประเทศ ปัญหาการกำหนดขอบเขต
การคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์ ทั้งหลักและข้อยกเว้นของสิทธิแต่ผู้เดียวของผู้ทรงสิทธิ
ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งปัจเจกชน และผู้ทรงสิทธิชุมชน เพื่อให้ภูมิปัญญาการแพทย์สามารถใช้ประโยชน์ได้
อย่างยั่งยืนเป็นธรรมต่อสังคมและผู้ทรงสิทธิควบคู่กันไป ตลอดจนเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้วัฒนธรรม
ข้ามชาติเพื่อประโยชน์ของมวลมนุษยชาติได้ต่อไป และปัญหาความคาบเกี่ยวในการคุ้มครองผู้ทรง
สิทธิตามพระราชบัญญัตินี้กับกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาอื่นๆ เพื่อมิให้สิ่งที่ได้รับความคุ้มครอง
ภายใต้กฎหมายอื่นและมีลักษณะใกล้เคียงกับการคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย
เกิดความลักลั่นอันอาจทำให้ผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยไม่ได้ รับความเป็นธรรม
เหล่านี้ได้นำไปสู่บทสรุปและข้อเสนอแนะของผู้เขียนเพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงแก้ไข
พระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2542 ตลอดจนการยกร่าง
กฎหมายลำดับรองที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองผู้ทรงสิทธิในภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ให้สอดคล้อง
กับสถานการณ์ปัจจุบันได้ต่อไป
Table of contents
Description
วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2556