การตรวจราชการในระดับกระทรวงของระบบบริหารราชการไทย

Abstract

ศึกษาแนวความคิดทางรัฐประศาสนศาสตร์เกี่ยวกับการตรวจราชการ และหลักเกณฑ์เกี่ยวกับลักษณะการตรวจราชการที่ดี เสนอวิวัฒนาการการตรวจราชการของประเทศไทย โดยแบ่งออกเป็น 4 สมัย สมัยสุโขทัย ศรีอยุธยาและรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัยรัชกาลที่ 5 แห่งรัตนโกสินทร์ถึงการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 สมัย พ.ศ.2475 ถึง พ.ศ.2501 และสมัยของคณะปฏิวัติจาก พ.ศ.2501 ถึงปัจจุบัน แล้วสรุปว่าทุกสมัย หากหัวหน้าหน่วยราชการไปตรวจราชการด้วยตนเองแล้ว จะได้ผลดีกว่ามอบหมายให้ผู้แทนไป ผู้เขียนยังได้นำเอาระบบการตรวจราชการมาเสนอ กล่าวถึงตำแหน่งของหัวหน้าหน่วยงานต่าง ๆ ขอบเขตอำนาจและหน้าที่ความรับผิดชอบในการตรวจราชการของผู้ตรวจราชการกระทรวง รวมทั้งวิธีการในการตรวจ ปัญหาและอุปสรรคในการตรวจราชการเป็นรายกระทรวงได้แก่ สำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวงเกษตร กระทรวงคมนาคม กระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงเศรษฐการ กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงอุตสาหกรรม ยกเว้นกระทรวงกลาโหมอันเป็นเรื่องของฝ่ายทหาร กระทรวงการคลัง กระทรวงต่างประเทศ และกระทรวงยุติธรรม เพราะทั้งสามกระทรวงไม่มีตำแหน่งผู้ตรวจราชการกระทรวง แล้ววิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคในการตรวจราชการกระทรวงต่าง ๆ ดังกล่าว พร้อมกับสรุปและเสนอแนะในการตรวจราชการ.