การพัฒนาแบบจำลองรูปแบบการส่งออกผลไม้จากประเทศไทยไปประเทศจีนภายใต้นโยบายหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง : กรณีศึกษาการส่งออกทุเรียน

Abstract

ยุทธศาสตร์หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (One Belt One Road) เป็นยุทธศาสตร์สำคัญในการพัฒนาความเชื่อมโยงโครงสร้างพื้นฐานการคมนาคมและระบบโลจิสติกส์ของประเทศไทยและประเทศจีน งานวิจัยได้พัฒนาแบบจำลองทางคณิตศาสตร์เพื่อใช้ในการเลือกรูปแบบการส่งออกทุเรียนสดจากภาคตะวันออกของประเทศไทยไปประเทศจีน โดยศึกษาเปรียบเทียบการส่งออกไปจุดหมายปลายทางสองแห่งในประเทศจีน ได้แก่ 1) เมืองกว่างโจว โดยการขนส่งทางเรือ 2) ด่านโหย่วอี้กวานที่เมืองผิงเสียง โดยการขนส่งทางรถบรรทุก และการส่งออกทางรถไฟภายใต้ยุทธศาสตร์ดังกล่าวเพื่อเชื่อมโยงทั้งสองปลายทาง วิธีดำเนินการศึกษาแบ่งออกเป็น 1) ศึกษาปัจจัยเชิงเศรษฐศาสตร์ที่มีแนวโน้มต่อการพยากรณ์ปริมาณการส่งออกในรูปแบบปัจจุบัน ด้วยการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นตรงแบบพหุโดยวิธีกำลังสองน้อยที่สุดแบบธรรมดา (OLS) การศึกษาพบว่า มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศที่แท้จริงต่อหัว (GDP) ของประเทศจีนมีความสัมพันธ์กับปริมาณการส่งออก และ 2) ศึกษาปัจจัยเชิงดำเนินการที่มีผลต่อการเลือกรูปแบบการส่งออก ซึ่งพบว่าคือ ต้นทุนโลจิสติกส์ ระยะเวลาการขนส่ง และความน่าเชื่อถือของการให้บริการ แล้วใช้เทคนิค Stated Preference สร้างสถานการณ์สมมติที่ใช้ปัจจัยทั้งสามดังกล่าวสำรวจกับบริษัทผู้ส่งออก เพื่อพัฒนาแบบจำลองการเลือกรูปแบบการส่งออกด้วยการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกทวิ (Binary Logit) ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ผู้ส่งออกมีแนวโน้มเปลี่ยนรูปแบบการขนส่งจากทางเรือและรถบรรทุกมาเป็นการขนส่งทางรถไฟสูงขึ้นตามปริมาณการส่งออกที่เพิ่มขึ้น ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ในการวางแผนปริมาณการจัดเตรียมและการขนส่งสินค้าเกษตรเพื่อการส่งออกผ่านระบบรางที่จะเชื่อมโยงกับประเทศจีนต่อไป

One Belt One Road (OBOR) is an important strategy to develop the connectivity of transport infrastructure and logistics system of Thailand and China. The aim of this thesis is to develop a freight mode choice model for durian export originated from the eastern region of Thailand to China. Two top fruit destinations in China and their current transportation modes including 1) Guangzhou by maritime transportation, 2) Youyiguan border, Pingxiang by truck transportation are studied. The study is divided into two parts. One is economic factors trending export volume. The data were analyzed by multiple linear regression with ordinary least squares. The results indicate a real GDP per population of China affected the export volume. Another is operation factors affecting freight mode choice decision. Two surveys are conducted: the first one aims to determine the major factors affecting freight mode choice decision and the second one aims to investigate the mode choice decision using a stated preference technique. The SP technique is used to survey the fruit export companies. The binary logit model and the regression model both use the same set of variables from data collected in the survey. The results indicate three factors including logistics cost, transit time, and reliability are significant for mode choice decision in both maritime and truck exporters. The researcher observes the modal shift of exported durian from the current to the rail transportation followed by the export volume. The models can be further applied to study in other agricultural or perishable products exporting from Thailand to China.