การสื่อสารของผู้นำในภาวะวิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด 19 ในประเทศไทย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณลักษณะและเนื้อหาการสื่อสารของผู้นำในภาวะวิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด 19 ในประเทศไทย รวมถึงเพื่อศึกษาความสอดคล้องของเนื้อหาการสื่อสารของผู้นำไทยในภาวะวิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด 19 ในประเทศไทยกับสถานการณ์การแพร่ระบาด บริบททางสังคม และมาตรการการควบคุมการแพร่ระบาดที่รัฐบาลประกาศ โดยวิเคราะห์เนื้อหาแถลงการณ์ของนายกรัฐมนตรีที่ออกอากาศทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2563 ถึงวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2564 รวมทั้งสิ้น 14 ครั้ง และสัมภาษณ์เชิงลึกนักวิชาชีพประชาสัมพันธ์ จำนวน 5 ท่าน โดยใช้โมเดลการสื่อสารในภาวะวิกฤติและวิกฤติฉุกเฉิน (Crisis and Emergency Risk Communication: CERC) เป็นกรอบวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่าการสื่อสารของผู้นำไทยภายใต้กรอบ CERC มีการพูดถึง “ข้อมูลการรักษา” "การวิจัยทางการแพทย์” และ “การอ้างอิงแหล่งที่มาของข้อมูล” น้อยที่สุด โดยพบว่าในการสื่อสารทั้ง 14 ครั้ง มีการกล่าวถึงประเด็นทั้ง 3 เพียง 2 ครั้ง 1 ครั้ง และ 2 ครั้ง ตามลำดับ ประเด็นภายใต้กรอบ CERC ที่พบในการสื่อสารของผู้นำประเทศไทยมากที่สุดคือ “การรายงานสถานการณ์” รองลงไปได้แก่ “ปฏิบัติการที่กำลังลงมือทำ” เมื่อพิจารณากรอบประเด็นการสื่อสารหลักพบว่ากรอบประเด็นหลักในการสื่อสารของผู้นำคือ การรายงานสถานการณ์ และมาตรการทางเศรษฐกิจ ผลการศึกษายังพบว่าเนื้อหาการสื่อสารของผู้นำในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด 19 ในประเทศไทย มีความสอดคล้องกับมาตรการบริหารจัดการสถานการณ์การแพร่ระบาดของรัฐบาล มากกว่า สถานการณ์การแพร่ระบาด และบริบททางสังคม

The purpose of this study was to analyze the characteristics and content of crisis communication delivered by the leader of Thailand during the first-four phase of COVID-19 pandemic in Thailand. The study also aimed to examine the consistency of communication content of Thai leader during the COVID-19 pandemic in Thailand and the crisis situations, social context and pandemic control measures announced by the government. The study focused on the Prime Minister Gen Prayuth Chan-O-Cha’s statement broadcasted through TV Pool of Thailand between March 1, 2020 and March 10, 2022, a total of 14 times and in-depth interviews with five public relations professionals. The principles of Crisis and Emergency Risk Communication (CERC) recommended by the World Health Organization as main research tool.

Findings indicated that Thai PM included few features of CERC within his official messaging. “Treatment information”, “Medical research”, and “Information referrals” were found less common in his crisis communication. The most common CERC themes in the PM’s message was “Basic information” which was found in all his statements, followed by “Actions being taken”. When considering the main frame of communication, basic information about the pandemic situation and economic measures were found dominant frames, while public health measures were found invisible in the PM’s statement. The findings also indicated that the communication of the country’s leader during the COVID-19 pandemic in Thailand was more in line with the policy measures than the pandemic situation and social context.