ทฤษฎีพื้นฐานและสถานภาพการสื่อสารความรับผิดชอบต่อสังคมในวิทยานิพนธ์และสารนิพนธ์ของประเทศไทย (2541-2555)

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างทฤษฎีพื้นฐานจากแนวทางการศึกษาและอธิบายสถานภาพการศึกษาการสื่อสารความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR) ในงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาของประเทศไทย การศึกษาครั้งนี้ได้นำบทความเรื่อง “การสร้างแบบจำลองการสื่อสารระหว่างบุคคลจากการวิเคราะห์ด้วยมุมมองทางทฤษฎีพื้นฐาน” (Stamp, 1999) มาเป็นต้นแบบในการศึกษา กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือ วิทยานิพนธ์และสารนิพนธ์ระดับบัณฑิตศึกษาด้านการสื่อสาร CSR ที่จัดทำขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2541-2555 จำนวน 94 ฉบับ งานวิจัยฉบับนีมี้คำถามนำวิจัย 2 ประเด็น ได้แก่ 1) ในช่วงปี พ.ศ. 2541-2555 มีการศึกษาการสื่อสารความรับผิดชอบต่อสังคมในวิทยานิพนธ์และสารนิพนธ์ในแนวทางใดบ้างและ 2) แบบจำลองการสื่อสารความรับผิดชอบต่อสังคมที่ได้จากการศึกษาโดยใช้ทฤษฎีพื้นฐานมีลักษณะอย่างไร ผลการวิจัยพบแนวทางการศึกษาใน 8 ลักษณะ ดังนี้1) การดำเนินงานและการสื่อสาร CSR, 2) การสื่อสาร CSR ในมิติผู้รับสาร, 3) อิทธิพลของการสื่อสาร CSR, 4) การสื่อสาร CSR ในมิติผู้ส่งสาร, 5) การเปิดเผยข้อมูล CSR, 6) ผลกระทบของการสื่อสาร CSR, 7) ความสอดคล้องของการสื่อสาร CSR กับประเด็นอื่นๆที่เกี่ยวข้อง และ 8) การสร้างเครื่องมือและการจัดการความรู้ทั้งนี้การพัฒนาทฤษฎีพื้นฐานจากแนวทางการศึกษาข้างต้นแสดงให้เห็นเงื่อนไขและข้อจำกัดของการศึกษาการสื่อสาร CSR ในประเทศไทยเนื่องจากแบบจำลองการสื่อสาร CSR ที่ได้มีโครงสร้างแบบแผนเป็นเพียงแค่กระบวนการสื่อสารขั้นพื้นฐาน “S-M-C-R” (ผู้ส่งสาร-สาร-ช่องทางการสื่อสาร-ผู้รับสาร) ข้อเสนอแนะของงานวิจัยชิ้นนี้คือการศึกษาวิจัยด้านการสื่อสารความรับผิดชอบต่อสังคมในอนาคตควรพิจารณาโครงสร้างแบบแผนที่สูงมากกว่าระดับขั้นพื้นฐาน “S-M-C-R”