สภาวะการติดเชื้อเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่สมรสแล้วในจังหวัดพะเยา

Abstract

วัตถุประสงค์ในการศึกษาครั้งนี้คือ (1) ศึกษาถึงความรู้เรื่องโรคเอดส์, พฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์และอัตราการติดเชื้อเอดส์ในหญิงวัยเจริญพันธุ์ (2) ศึกษาปัจจัยที่มีผลทำให้มีความแตกต่างในเรื่องความรู้เรื่องโรคเอดส์ และพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงสำรวจ และการสัมภาษณ์เจาะลึก (Indepth Interview) ในรายที่พบว่ามีการติดเชื้อเอดส์โดยไม่มีอาการ กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาได้แก่ หญิงวัยเจริญพันธุ์ที่สมรสแล้ว จากทุกอำเภอในจังหวัดพะเยา อำเภอละ 2 ตำบล รวมทั้งหมด จำนวน 14 ตำบล ๆ ละ 2 หมู่บ้าน รวมทั้งหมดจำนวน 28 หมู่บ้าน และเลือกกลุ่มตัวอย่างหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่สมรสแล้วหมู่บ้านละ 36 ราย รวมจำนวนกลุ่มตัวอย่างหญิงวัยเจริญพันธุ์ทั้งหมด จำนวน 1,008 ราย ใช้วิธีเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เป็นรายบุคคลและตรวจเลือดกลุ่มตัวอย่างทุกรายด้วยวิธี Elisa test และตรวจยืนยันผลในรายที่พบว่ามีผล HIV Positive ด้วยวิธี Western blot ทุกราย ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้

ลักษณะทางประชากร เศรษฐกิจ และสังคม พบว่าหญิงวัยเจริญพันธุ์กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษามีการกระจายของอายุส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ 26 - 30 ปี คิดเป็นร้อยละ 27.1 จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เป็นส่วนมาก คิดเป็นร้อยละ 63.8 มีอาชีพหลักคือการทำนาทำไร่ของตนเอง ฐานะทางเศรษฐกิจของครอบครัวค่อนข้างยากจนมีรายได้โดยเฉลี่ยอยู่ในช่วง 1001 - 3000 บาท บาทต่อเดือน คิดเป็นร้อยละ 53.7 ซึ่งพบว่ามีประวัติเคยไปประกอบอาชีพในต่างจังหวัดถึงร้อยละ 24.5 อาชีพที่ไปประกอบได้แก่ หญิงอาชีพพิเศษ หญิงบริการตามสถานอาบอบนวด ห้องอาหาร รับจ้างในโรงงาน/บริษัท และงานบ้าน ในเรื่องของการติดโรคเพศสัมพันธ์นั้นร้อยละ 60.7 ติดโรคเพศสัมพันธ์มาจากสามีและร้อยละ 39.3 ติดโรคเพศสัมพันธ์มาจากบุคคลอื่นที่มิใช่สามี โรคเพศสัมพันธ์ที่เคยเป็นหรือเป็นบ่อยมากที่สุดคือ โรคหนองใน (Gonorrhea) มีจำนวนสูงถึงร้อยละ 66.7 นอกจากนี้ยังพบว่า กำลังวางแผนครอบครัวโดยใช้วิธีคุมกำเนิดคิดเป็นร้อยละ 78.5 และไม่ได้ใช้วิธีคุมกำเนิดร้อยละ 21.5 เนื่องจากต้องการมีบุตร, กำลังตั้งครรภ์, เป็นหมัน และหมดประจำเดือนแล้ว.

ความรู้เรื่องโรคเอดส์ พบว่าหญิงวัยเจริญพันธุ์ส่วนใหญ่มีความรู้เรื่องโรคเอดส์สูง โดยมีคะแนนรวมเฉลี่ยคือ 7 คะแนน ซึ่งมีผู้ตอบได้คะแนนรวม 7 คะแนน มีจำนวนมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 28.8 นอกจากนี้ยังพบว่า อายุและอาชีพของหญิงวัยเจริญพันธุ์, ระดับการศึกษาของหญิงวัยเจริญพันธุ์, รายได้โดยเฉลี่ยต่อเดือนของครอบครัว และประวัติการติดยาเสพติดของสามีของหญิงวัยเจริญพันธุ์มีความแตกต่างกันในเรื่องของความรู้เรื่องโรคเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ ส่วนในเรื่องของสถานภาพสมรส, ระดับการศึกษาของสามี, ประวัติการไปประกอบอาชีพในต่างจังหวัด, ประวัติการติดโรคเพศสัมพันธ์และประวัติการวางแผนครอบครัวของหญิงวัยเจริญพันธุ์ไม่มีความแตกต่างกันในเรื่องความรู้เรื่องโรคเอดส์

พฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ พบว่าหญิงวัยเจริญพันธุ์ส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์สูง ซึ่งหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่มีความแตกต่างกันในเรื่องอายุของหญิงวัยเจริญพันธุ์ อายุของสามี และสถานภาพสมรสจะมีพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ที่แตกต่างกันด้วย ส่วนในเรื่องของระดับการศึกษา, อาชีพของหญิงวัยเจริญพันธุ์และสามี, รายได้เฉลี่ยต่อเดือนของครอบครัว, ประวัติการติดยาเสพติดของสามี, ประวัติการไปประกอบอาชีพในต่างจังหวัดและประวัติการวางแผนครอบครัวของหญิงวัยเจริญพันธุ์ไม่มีความแตกต่างกันในเรื่องของพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์

นอกจากนี้ยังพบว่า หญิงวัยเจริญพันธุ์ที่มีความรู้เรื่องโรคเอดส์ต่างกันมีพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ต่างกันด้วย กล่าวคือ หญิงวัยเจริญพันธุ์ที่มีความรู้เรื่องโรคเอดส์สูง มีพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์สูงกว่าหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่มีความรู้เรื่องโรคเอดส์ต่ำ และแสดงให้เห็นว่าความรู้เรื่องโรคเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ด้วย.

อัตราการติดเชื้อเอดส์ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ พบว่า จากการตรวจเลือดหญิงวัยเจริญพันธุ์กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 1,008 ราย พบว่า มีผล HIV positive จำนวน 16 ราย คิดเป็นร้อยละ 1.6 หรือ 16 : หญิงวัยเจริญพันธุ์ 1,000 ราย.