แนวทางการใช้ทรัพยากรในการปลูกปาล์มน้ำมันเพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม : กรณีศึกษา เกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมัน อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากขั้นตอนการ ปลูกปาล์มน้ำมันของเกษตรกรในพื้นที่อำเภอสิเกา จังหวัดตรังและเสนอแนวทางการใช้ทรัพยากร ในการปลูกปาล์มน้ำมันในด้านการใช้ที่ดิน การใช้น้ำ และการใช้เทคโนโลยี ให้แก่เกษตรกรใน พื้นที่อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยมีเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บ รวบรวมข้อมูลคือแบบสอบถามเกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมัน อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง จำนวน18 ราย ซึ่งเป็นเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ และ 50 ไร่ และใช้คา ถามสัมภาษณ์หน่วยงานระดับนโยบาย เกี่ยวกับนโยบายและการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพยากรในการปลูกปาล์มน้ำมันเพื่อลด ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้แก่ สานักงานเกษตรจังหวัดตรัง สานักงานเกษตร อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดตรัง สานักงานโครงการชลประทานจังหวัดตรัง และสานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดตรัง การวิเคราะห์ข้อมูลการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกโดยใช้ การคำนวณสัมประสิทธิ์การปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการสัมภาษณ์ผู้กำหนดนโยบาย โดยใช้ SWOT Analysis เพื่อนา มากำหนดแนวทางการใช้ทรัพยากรในการปลูกปาล์มน้ำมัน

ผลการวิจัยพบว่าการประเมินการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกในขั้นตอนการเตรียมดิน ปาล์มน้ำมันของกลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ มีการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 0.63 kgCO2eq./ไร่ ซึ่งมีค่าการปลดปล่อยมากกว่ากลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ ที่มีการปลดปล่อยก๊าซ เรือนกระจกเท่ากับ 0.61 kgCO2eq./ไร่ ในขั้นตอนการเพาะปลูกกลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ มี การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 257 kgCO2eq./ไร่ มากกว่าปาล์มน้ำมันของกลุ่มเกษตรกรที่มี พื้นที่ 50 ไร่ มีการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 191 kgCO2eq./ไร่ ขั้นตอนการดูแลรักษาปาล์มน้ำมันของกลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ มีการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 243.09 kgCO2eq./ไร่ ซึ่งมีค่าการปลดปล่อยมากกว่ากลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ ที่มีปริมาณการ ปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 103.04 kgCO2eq./ไร่ ขั้นตอนการเก็บเกี่ยว กลุ่มเกษตรกรที่มี พื้นที่ 50 ไร่ มีการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 17,309 kgCO2eq./ไร่ มากกว่าปาล์มน้ำมัน ของกลุ่มเกษตรกรที่มีพื้นที่ 50 ไร่ที่มีปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 5,383 kgCO2eq./ไร่

จากผลการประเมินการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการสัมภาษณ์หน่วยงานระดับ นโยบายที่เกี่ยวข้อง สามารถนา มาสรุปเป็นแนวทางการพัฒนาหรือส่งเสริมการใช้ที่ดิน ได้แก่ การ ส่งเสริมการปรับปรุงดินด้วยวิธีธรรมชาติเพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมี ส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกปาล์ม น้ำมันนำดินมาตรวจวิเคราะห์กับสถานีพัฒนาที่ดิน หน่วยงานราชการควรติดตามการเปลี่ยนแปลง การใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อทราบแนวโน้มการใช้ที่ดินในอนาคต มีนโยบายควบคุมการใช้ประโยชน์ ที่ดินเพื่อการเกษตรและสำรวจความอุดมสมบูรณ์ของดินในสวนปาล์มของเกษตรกรเพื่อหาแนว ทางการจัดการที่ถูกต้อง แนวทางการพัฒนาหรือส่งเสริมการใช้น้ำได้แก่ มีการบริหารจัดการน้ำที่มี ประสิทธิภาพ ส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมันกักเก็บน้ำไว้ในร่องสวนหรือมีแหล่งกักเก็บ น้ำในสวนปาล์มของตนเอง อีกทั้งโครงการชลประทานควรจัดหาพื้นที่สร้างอ่างเก็บน้ำสำรองเพิ่ม เพื่อความมั่นคงในการทำการเกษตร และแนวทางการพัฒนาหรือส่งเสริมการใช้เทคโนโลยี ได้แก่ ตรวจสอบการใช้สารเคมีในสวนปาล์มน้ามันเพื่อควบคุมการใช้สารเคมี ใช้ระบบสารสนเทศ ภูมิศาสตร์ในการวางแผนกำหนดพื้นที่กันชนและการบริหารจัดการอื่น ๆ เช่น การวางระบบชลประทาน การวิเคราะห์การกระจายของสารปราบวัชพืช การทาแผนที่แสดงระดับความอุดม สมบูรณ์ของดินในการปลูกปาล์มน้ำมัน และแนวทางด้านอื่น ๆ คือ พัฒนาระบบโลจิสติกส์ของภาค เกษตรเพื่อให้สามารถลดปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก