ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ในชั้นพนักงานสอบสวน
Publisher
Issued Date
2016
Issued Date (B.E.)
2559
Available Date
Copyright Date
Resource Type
Series
Edition
Language
tha
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
98 แผ่น
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Other identifier(s)
b194170
Identifier(s)
Access Rights
Access Status
Rights
ผลงานนี้เผยแพร่ภายใต้ สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
Rights Holder(s)
Physical Location
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. สำนักบรรณสารการพัฒนา
Bibliographic Citation
Citation
ปัณฑ์ณัฐ ขันเขต (2016). ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ในชั้นพนักงานสอบสวน. Retrieved from: https://repository.nida.ac.th/handle/662723737/5042.
Title
ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ในชั้นพนักงานสอบสวน
Alternative Title(s)
Legal problems on electronic evidence collecting in the investigator
Author(s)
Advisor(s)
Editor(s)
item.page.dc.contrubutor.advisor
Advisor's email
Contributor(s)
Contributor(s)
Abstract
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ “ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรวบรวม
พยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ในชั้นพนักงานสอบสวน” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงอํานาจหน้าที่ของ
พนักงานสอบสวนรวมถึงค้นหาปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรวบรวมพยานหลักฐานในชั้นพนักงาน
สอบสวนของประเทศไทยนํามาเปรียบเทียบกับอํานาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนในต่างประเทศที่ใช้
ระบบกฎหมายคอมมอนลอว์ การวิจัยได้เปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกา และ
ประเทศอังกฤษ นอกจากนั้น ยังได้เปรียบเทียบกับอํานาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนในต่างประเทศ
ที่ใช้ระบบกฎหมายซีวิลลอว์ โดยศึกษาเปรียบเทียบกับประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี จากนั้นจึง
นํามาวิเคราะห์ถึงปัญหากฎหมายในแต่ระบบกฎหมาย หาแนวทางและหามาตรการทางกฎหมายที่
เกี่ยวข้องกับปัญหาดังกล่าว เพื่อนําเสนอแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับอํานาจหน้าที่
ของเจ้าพนักงานสอบสวนคดีทั่วไปของประเทศไทยให้มีอํานาจหน้าที่ตามกฎหมาย เพื่อให้สามารถ
รวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ในขณะเดียวกันก็อยู่ภายใต้กรอบ
ของกฎหมายที่บัญญัติชัดเจนและเหมาะสมกับประเทศไทย
จากการศึกษา พบว่า ในปัจจุบันการใช้อํานาจของพนักงานสอบสวนคดีอาญาทั่วไป ในการ แสวงหาพยานหลักฐานตามกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาซึ่งไม่ใช่พนักงานสอบสวนคดีพิเศษ และ ไม่ใช่พนักงานเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 18 และมาตรา 19 แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทําความผิด เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 ที่มีอํานาจในการเข้าถึงพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์มากกว่า อีกทั้ง ยังมีกฎหมายให้อํานาจไว้ชัดเจน
พยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ส่วนใหญ่จะเป็นข้อมูลส่วนบุคคล หรืออยู่ในความครอบครอง ของผู้ให้บริการ เช่น ผู้ประกอบการด้านโทรศัพท์เคลื่อนที่ ผู้ประกอบการด้านการเงินการธนาคาร การปฏิบัติหน้าที่ของพนักงานสอบสวนจึงเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลที่ได้รับการคุ้มครองตาม รัฐธรรมนูญ การตรวจสอบข้อมูลส่วนบุคคลซึ่งอยู่ภายในเครื่องคอมพิวเตอร์ เครื่องมือสื่อสารหรือ ข้อมูลอันเกิดจากสื่ออิเล็กทรอนิกส์ซึ่งถูกสร้างขึ้นโดยบุคคลนั้นๆ หากไม่มีกฎหมายบัญญัติอํานาจไว้ อย่างชัดเจนจึงจะกระทําไม่ได้ การการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์โดยอาศัยกฎหมายวิธี ความอาญาจึงยังไม่เพียงพอสําหรับการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ จึงได้ศึกษากฎหมาย ต่างประเทศเพื่อทราบถึงอํานาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนในการรวบรวมพยานหลักฐาน อิเล็กทรอนิกส์ เปรียบเทียบกับอํานาจของพนักงานสอบสวนของประเทศไทยต่อไป
แนวทางในการแก้ไขปัญหามีความจําเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศไทย จะต้องบัญญัติกฎหมายใน การใช้อํานาจของพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มีอํานาจในการ แสวงหาพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ชัดเจน เพื่อให้การแสวงหาพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์มี ประสิทธิภาพ ในเรื่องของการยึดและค้นพยานหลักฐานที่เป็นข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ควรเป็นความผิด ซึ่งหน้าการยึดการค้นเพื่อตรวจสอบไม่จําต้องขอหมายค้น เพียงอาศัยเหตุอันควรสงสัยว่ามีส่วน เกี่ยวข้องกับการกระทําความผิดก็เพียงพอแล้ว และกรณีที่ผู้ครอบครองให้ความยินยอมแก่เจ้าหน้าที่ สามารถทําการค้นและยึดข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือข้อมูลในเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ได้ การใช้อํานาจต้อง ไม่เกินขอบเขตที่กฎหมายบัญญัติไว้ เพื่อให้กฎหมายมีความชัดเจนส่งผลให้การปฏิบัติหน้าที่มี ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
จากการศึกษา พบว่า ในปัจจุบันการใช้อํานาจของพนักงานสอบสวนคดีอาญาทั่วไป ในการ แสวงหาพยานหลักฐานตามกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาซึ่งไม่ใช่พนักงานสอบสวนคดีพิเศษ และ ไม่ใช่พนักงานเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 18 และมาตรา 19 แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทําความผิด เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 ที่มีอํานาจในการเข้าถึงพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์มากกว่า อีกทั้ง ยังมีกฎหมายให้อํานาจไว้ชัดเจน
พยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ส่วนใหญ่จะเป็นข้อมูลส่วนบุคคล หรืออยู่ในความครอบครอง ของผู้ให้บริการ เช่น ผู้ประกอบการด้านโทรศัพท์เคลื่อนที่ ผู้ประกอบการด้านการเงินการธนาคาร การปฏิบัติหน้าที่ของพนักงานสอบสวนจึงเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลที่ได้รับการคุ้มครองตาม รัฐธรรมนูญ การตรวจสอบข้อมูลส่วนบุคคลซึ่งอยู่ภายในเครื่องคอมพิวเตอร์ เครื่องมือสื่อสารหรือ ข้อมูลอันเกิดจากสื่ออิเล็กทรอนิกส์ซึ่งถูกสร้างขึ้นโดยบุคคลนั้นๆ หากไม่มีกฎหมายบัญญัติอํานาจไว้ อย่างชัดเจนจึงจะกระทําไม่ได้ การการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์โดยอาศัยกฎหมายวิธี ความอาญาจึงยังไม่เพียงพอสําหรับการรวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ จึงได้ศึกษากฎหมาย ต่างประเทศเพื่อทราบถึงอํานาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนในการรวบรวมพยานหลักฐาน อิเล็กทรอนิกส์ เปรียบเทียบกับอํานาจของพนักงานสอบสวนของประเทศไทยต่อไป
แนวทางในการแก้ไขปัญหามีความจําเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศไทย จะต้องบัญญัติกฎหมายใน การใช้อํานาจของพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มีอํานาจในการ แสวงหาพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ชัดเจน เพื่อให้การแสวงหาพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์มี ประสิทธิภาพ ในเรื่องของการยึดและค้นพยานหลักฐานที่เป็นข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ควรเป็นความผิด ซึ่งหน้าการยึดการค้นเพื่อตรวจสอบไม่จําต้องขอหมายค้น เพียงอาศัยเหตุอันควรสงสัยว่ามีส่วน เกี่ยวข้องกับการกระทําความผิดก็เพียงพอแล้ว และกรณีที่ผู้ครอบครองให้ความยินยอมแก่เจ้าหน้าที่ สามารถทําการค้นและยึดข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือข้อมูลในเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ได้ การใช้อํานาจต้อง ไม่เกินขอบเขตที่กฎหมายบัญญัติไว้ เพื่อให้กฎหมายมีความชัดเจนส่งผลให้การปฏิบัติหน้าที่มี ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Table of contents
Description
วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2559