ผลกระทบของการท่องเที่ยวต่อวิถีชุมชน ตำบลดอนสัก อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฏร์ธานี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของประชาชนชุมชนดอนสัก 2) ศึกษาผลกระทบจากการท่องเที่ยวต่อวิถีชีวิตของของประชาชน และ 3) ศึกษาแนวทางในการควบคุมผลกระทบทางลบจากกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ต่อการพัฒนาในเทศบาลตำบลดอนสัก อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฏร์ธานี วิธีการศึกษาใช้แนวทางการวิจัยเชิงคุณภาพ ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-Depth interview) กับผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญ (Key-Informant) จำนวน 18 คน และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม (Non -Participant Observation)

ผลการวิจัยพบว่า การเปลี่ยนแปลงจากการท่องเที่ยวได้ส่งผลกระทบที่สำคัญต่อชุมชน ดังนี้ ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แบ่งเป็น 2 ลักษณะคือ 1) ปัญหาขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูลที่เกิดจากแหล่งรองรับนักท่องเที่ยว ที่ใช้บริการของบริษัทราชาเฟอร์รี่ จำกัด และบริษัทซีทรานเฟอร์รี่ จำกัด เริ่มก่อให้เกิดผลเสียให้กับสิ่งแวดล้อม ซึ่งถือได้ว่าเป็นปัญหาที่สำคัญอย่างยิ่งของประชาชน ซึ่งเห็นได้จากชุมชนเต็มไปด้วยขยะ 2) ปัญหาการขุดลอกร่องน้ำและทิ้งดินเลนลงทะเลของผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยว ส่งผลให้ชาวประมงพื้นบ้าน และประชาชนที่อาศัยอยู่ในตำบลดอนสัก ได้รับผลกระทบโดยตรง จึงเป็นปัญหาเร่งด่วนที่ต้องได้รับการแก้ไข

ปัญหาที่ส่งผลกระทบด้านลบต่อเศรษฐกิจ ประกอบด้วย 1) ปัญหาคุณภาพของแรงงาน เกิดจากการถ่ายเทแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้าน เข้ามาทำงานในชุมชนที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว และอาจมีแรงงานส่วนหนึ่งที่ด้อยคุณภาพเข้ามาประกอบอาชีพ ด้วยค่าแรงที่ต่ำกว่าแรงงานคนไทยมาก ซึ่งคาดว่าเมื่อมีการเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อาจจะมีการเคลื่อนย้ายมาของแรงงานเข้ามาอีกจำนวนมาก 2) ปัญหาราคาสินค้าที่ขยับตัวขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ประชาชนที่อาศัยอยู่ในตำบลดอนสัก ต้องแบกรับค่าครองชีพที่สูงไปด้วย และนอกจากนี้ยังทำให้ราคาที่ดินในชุมชนเพิ่มสูงขึ้น

ผลกระทบต่อสังคม ประกอบด้วย 1) การเข้ามาจับจองที่ดินสาธารณะ เพื่อใช้ปลูกสร้างเป็นที่พักอาศัย ก่อให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย เช่น การไปทำลายพื้นที่ป่าไม้ การไปทำลายพื้นที่ป่าชายเลนอย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์ และสืบเนื่องถึงการทิ้งขยะ และสิ่งปฏิกูลที่เกิดจากครัวเรือนลงในทะเล จนส่งผลต่อระบบนิเวศทางทะเล ตลอดจนการเข้ามาครอบครองพื้นที่ของกลุ่มผู้มีอิทธิพลและกลุ่มนักลงทุน ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ ได้เข้ามาแสวงหาผลประโยชน์ด้วยการรุกล้ำที่ดินสาธารณะ 2) ปัญหาการขาดที่อยู่อาศัย อันเป็นผลสืบเนื่องจากจำนวนครัวเรือนที่มีเพิ่มขึ้นในเขตเทศบาลตำบลดอนสัก ทำให้พื้นที่บางส่วน มีประชาชนเข้าไปปลูกสร้างที่อยู่อาศัยส่งผลให้พื้นที่สาธารณะถูกทำลายลงไปอย่างรวดเร็ว