การเสริมสร้างลักษณะผู้ประกอบการในชุมชน: กรณีศึกษาชุมชนบ้านหนองนาคา ตำบลหนองระเวียง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) ศึกษาความหมาย คุณลักษณะของผู้ประกอบการในชุมชน 2) ศึกษาวิธีและแหล่งเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้ประกอบการในชุมชน 3) ศึกษาปัญหา/อุปสรรค แนวทางแก้ไขการเสริมสร้างลักษณะผู้ประกอบการในชุมชน ส่วนการศึกษาใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก (In–depth Interviews) เก็บข้อมูลจากผู้ประกอบการในชุมชน จำนวน 15 คน ในการศึกษาวิเคราะห์ใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ผลการศึกษาพบว่า

1) ความหมายของผู้ประกอบการในชุมชน ชุมชนได้ให้ความหมายที่เน้น ประเภทของผู้ประกอบการ 3 ประเภท คือ 1) ผู้ขายสินค้า/ผู้ให้บริการ 2) เจ้าของกิจการ 3) ผู้จัดตั้งองค์กร และความหมายที่เน้นคุณลักษณะของผู้ประกอบการ 6 คุณลักษณะคือ มีความทุ่มเทในการทำงาน มีเป้าหมายที่มุ่งหวังในผลก าไรหรือผลตอบแทน เข้าใจสภาพแวดล้อม/สังคม สร้างโอกาสให้กับตนเอง ยอมรับความเสี่ยงจากการลงทุน และผู้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ 2) คุณลักษณะของผู้ประกอบการในชุมชนมีคุณลักษณะที่ส าคัญ 3 คุณลักษณะ คือ (1) คุณลักษณะนักธุรกิจ มี 9 คุณลักษณะประกอบด้วยการเจรจาดี สุภาพ มุ่งหวังผลกำไร รักษาความสะอาด มีเป้าหมายในการทำงาน รู้ทันเหตุการณ์ปัจจุบัน มีวิสัยทัศน์ดี ยอมรับผลที่เกิดขึ้น และกล้าเสี่ยง (2) คุณลักษณะของผู้นำตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มี 8 คุณลักษณะประกอบด้วย ต่อสู้ทำงานหนักอดทน มีความรับผิดชอบ มีความยุติธรรม ซื่อสัตย์ มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ แสวงหาเครือข่าย ไม่ทำอะไรเกินตัว ปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม และสามารถโน้มน้าวจิตใจผู้อื่นได้ (3) คุณลักษณะของนวัตกร มี 5 ลักษณะประกอบด้วย ใฝ่หาความรู้เพิ่ม รู้จักสังเกต กระตือรือร้น มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และรู้จักปรับปรุง 3) วิธีการเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้ประกอบการ มี 2 ระดับ คือ (1) ในระดับครอบครัว ให้ความสำคัญกับวิธีการปลูกฝังระเบียบพื้นฐาน สอนทักษะชีวิต สอนให้รู้จักบทบาท และปลูกฝังความมุ่งหวัง (2) ในระดับกลุ่มอาชีพ ใช้วิธีการเสริมสร้างคุณลักษณะผู้ประกอบการผ่านกระบวน การเรียนรู้ 2 รูปแบบ ได้แก่ การเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้ประกอบการนอกพื้นที่โดยอาศัยวิธีการสัมมนาและการจัดทัศนศึกษา การเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้ประกอบการในพื้นที่ ผ่านกระบวนการเรียนรู้ใน 4 รูปแบบ คือ ผ่านกระบวนการเรียนรู้ใน 4 รูปแบบ คือ การสาธิต การสอนงาน การปฏิบัติงานจริง และการประชุม 4) แหล่งเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้ประกอบการ ในชุมชนมีแหล่งเสริมสร้าง ที่สำคัญ 2 แหล่ง คือ 1) ครอบครัว การส่งเสริมกิจกรรมใดๆ ให้ความสำคัญกับคนในครอบครัวและเครือญาติของตนก่อน 2) กลุ่มอาชีพ ที่มีการร่วมกลุ่มทำกิจกรรมร่วมกันในชุมชน

ข้อเสนอแนะในการเสริมสร้างลักษณะผู้ประกอบการ คือ หน่วยงานภาครัฐและเอกชน ควรร่วมมือกับชุมชนในการเสริมสร้างคนในชุมชนให้มีความรู้ ทักษะและประสบการณ์ที่จะเป็นผู้ประกอบการและยกระดับกิจการไปสู่ระดับภูมิภาค ในส่วนสถาบันศึกษาควรจัดหลักสูตรให้สอดคล้องกับการเสริมสร้างผู้ประกอบการในชุมชน โดยการให้คนในชุมชนได้มีส่วนร่วมในการจัดหลักสูตร